زی کش چیست؟ 0 تا 100 پروتکل حریم خصوصی Zcash

زی کش (Zcash) یک شبکه پرداختی مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین است که رمز ارز آن با نماد اختصاری ZEC نمایش داده‌می‌شود. این بلاکچین فورک شبکه بیت کوین است و به منظور توسعه‌ آن از کدهای بیت کوین استفاده شده‌است. عرضه کلی رمز ارز ZEC نیز درست مانند بیت کوین 21 میلیون عدد است.
از آنجایی که زی کش، فورکی از شبکه بیت کوین محسوب می شود، شباهت های بسیاری با این ارز دارد. از جمله این شباهت ها می توان به تعداد عرضه، مدل استخراج و داشتن بلاکچین اختصاصی اشاره نمود. با این حال تنها دلیلی که می توان برای فورک شدن زی کش از بیتکوین نام برد، ارائه حریم خصوصی در انجام تراکنش ها است.
در شبکه بیت کوین، تراکنش ها به صورت شفاف در معرض دید عموم قرار می گیرند، و هر شخصی در هرکجای دنیا می تواند مشاهده کند که چه میزان دارایی برای چه کیف پولی ارسال شده است. با این حال در شبکه زی کش، چنین نیست. زی کش نیز مانند مونرو بر ارائه حریم خصوصی تمرکز دارد و در نتیجه جزئیات تراکنش افراد در این بلاکچین مشخص نمی‌شود.

نمودار تحلیل تکنیکال ارز زی کش (ZEC)

یکی از نکات مهم در زمان خرید ارز دیجیتال، توجه به قیمت لحظه‌ای رمز ارز مورد نظر است. شما با بررسی نمودار تریدینگ ویو زیر، قادرید قیمت لحظه‌ای ارز زی کش را مشاهده کنید:

زی کش چیست؟

زی کش با هدف اجرای تراکنش‌ها با هویتی کاملا ناشناس و خصوصی توسعه یافته‌است. پروتکل زی کش در واقع یکی از فورک‌های بیت کوین است که همانند شبکه بیت کوین دارای یک توکن بومی به نام ارز ZEC است. موجودی کلی این توکن نیز درست همانند ارز BTC، برابر با 21 میلیون عدد است. لازم به ذکر است که در گذشته پروتکل زی کش به نام زیرو کوین (ZeroCoin) شناخته می‌شد. برای کسب اطلاعات در رابطه با نحوه ایجاد فورک، مقاله فورک ارز دیجیتال چیست را مطالعه کنید.

همانطور که می‌دانید در بازار رمز ارزها، تمامی آدرس‌ها از جمله آدرس ولت گیرنده و دهنده، برای کاربران نمایان است. برخی این اتفاق را نقض حریم خصوصی تلقی می‌کنند. به همین دلیل پروتکل زی کش در راستای حفظ حریم خصوصی و همچنین اجرای تراکنش‌ها در بستری انعطاف پذیر، طراحی و ساخته شد. 

ارز زی کش در یک نگاه

تاریخچه ارز زی کش (Zcash)

پروژه زی کش در سال 2016 و با عنوان “شبکه ارائه دهنده آدرس های محافظت شده” به بازار ارزهای دیجیتال عرضه شد.
آدرس‌های محافظت شده بر روی بلاکچین زی کش به طوری طراحی شده‌اند که اطلاعات آدرس عمومی و میزان دارایی تراکنش یافته را رمزنگاری می‌کنند. این در حالی است که خود بلاکچین زی کش، کاربران را قادر می‌سازد تا سطح حریم خصوصی خود را در انجام تراکنش‌ها انتخاب کنند. به عنوان مثال در بلاکچین زی کش در زمان انجام تراکنش‌ها دو مدل آدرس قابل مشاهده است:

• آدرس‌های شفاف 
• آدرس‌های محافظت شده

سرمایه گذاران پروتکل Zcash

کمپانی کوین الکترونیک، که در واقع همان زی کش است، توانست در دو مرحله، در سال 2016، مبلغی معادل 3 میلیون دلار را از طریق سرمایه گذاران بزرگ این بازار، برای پروژه جذب کند. از جمله مهمترین سرمایه گذارانی که در این دو مرحله شرکت داشتند، عبارتند از:

• Inflection
• Placeholder
• Fred Ehrsam
• INBlockchain
• Fenbushi Capital
• Pantera Capital
• Winklevoss Capital
• Digital Currency Group

تیم زی کش (Zcash)

سپیدنامه و یا همان وایت پیپر زی کش (Zcash) بر میگردد به سال 2013، که زی کش، زیرو کوین نام داشت. وایت پیپر زیرو کوین توسط پروفوسور متیو گرین، ایلای بن سسون و گروهی توسعه دهنده و رمزنگار نوشته شد. بنیانگذاران پروژه زیرو کوین بر این باور بودند که باوجود حل شدن بسیاری از مشکلات اقتصاد امروزی به دست بیت کوین، استفاده از بیت کوین به منظور انجام تراکنش های مالی، حریم خصوصی لازم را به کاربران ارائه نمی دهد. از این رو زیرو کوین متولد شد.
حال با وجود ایده جالبی که توسط زیرو کوین ارائه شده بود، این پروژه با محدودیت های خاصی رو به رو بود. برای مثال، زیرو کوین در ابتدا قرار بود که بر رو بلاکچین بیت کوین فعالیت کند ولی انجام این کار مستلزم تغییرات زیادی در کدهای شبکه بیت کوین بود. در همین راستا فردی به نام زوکو ویلکاکس، استارتاپی به منظور تحقیق بر روی ارائه یک بلاکچین جدید با ایده زیرو کوین راه اندازی کرد و این گونه بود که در سال 2016، ارز دیجیتال زی کش در همین استارتاپ توسعه یافت.

تصمیمات فنی و تغییرات در شبکه ZEC در بنیادی با همین نام انجام می شود. توسعه دهندگان بلاکچین زی کش بر سر مسائل مختلف بحث و گفتگو کرده و در نهایت به روز رسانی ها را به رای می گذارند. بر اساس اعلامیه بنیاد زی کش، این پروژه به منظور جمع آوری بودجه برای توسعه زی کش، به مدت 4 سال، ده درصد از پاداش بلوک ها را دریافت می کند.

نقشه راه پروتکل Zcash

رود مپ ارائه شده در وبسایت رسمی زی کش تا پایان سال 2022 را پوشش داده‌است. در ژوئن سال 2018، بروزرسانی Overwinter رخ داد که در شبکه اصلی زی کش پیاده سازی شد. در این بروزرسانی مواردی از جمله آپدیت شبکه اصلی و بهبود اجرای تراکنش‌ها دیده شد. سپس در اکتبر سال 2018، آپدیت Sapling اجرا شد. در این آپدیت، زمان و حافظه مورد نیاز برای ساخت ZN-SNARKها کاهش یافت. بروزرسانی بعدی تحت عنوان Blossom در دسامبر سال 2018 بود که زمان مورد نیاز برای ساخت هر بلاک در این آپدیت، نصف شد و به 75 ثانیه رسید. همچنین در نوامبر سال 2020، شاهد بروزسانی Canopy بودیم که در طی یک نظر سنجی، پاداش ماینرها را به 80 درصد رساند. 

نحوه کارکرد زی کش (Zcash)

پیش از این ذکر شد که ارز دیجیتال ZEC بر روی بلاکچین خودش قرار دارد و بر پایه الگوریتم اثبات کار فعالیت دارد. بدین معنی که ماینرها در شبکه زی کش با اعتبار سنجی تراکنش‌ها از شبکه پاداش دریافت کرده و اطلاعات را درون بلوک‌ها به ثبت می‌رسانند.
از آنجایی که زی کش فورکی از بیت کوین است، پدیده هاوینگ هم شامل حال آن می‌شود. در بلاکچین زی کش پس از تولید هر 84000 بلوک، عرضه آن نصف می‌شود. هم اکنون در هر 2.5 دقیقه، یک بلوک تولید می‌شود که پاداش تولید هر بلوک 12.5 واحد ارز ZEC است. این بدان معنی است که در حال حاضر در هر 2.5 دقیقه، 12.5 عدد زی کش وارد بازار ارزهای دیجیتال می‌شود.
یکی از تفاوت‌های اصلی زی کش با بیت کوین الگوریتم استخراج این ارز محسوب می‌شود. الگوریتم استخراج بیت کوین SHA-256 است و این در حالی است که الگوریتم ماین زی کش، Equihash است. بنابراین باتوجه به شباهت‌های بی‌شمار بلاکچین زی کش و بلاکچین بیت کوین، دو خاصیت الگوریتم هش و امکان انجام تراکنش‌ها به صورت خصوصی از تفاوت‌های این دو محسوب می‌شود.

بلاکچین زی کش

آدرس‌ها در بلاک چین زی کش در دو مدل مختلف ارائه می‌‎شوند:

• آدرس خصوصی (Z)
• آدرس‌های شفاف (T)

هر دو آدرس قابلیت سازگاری با یکدیگر را دارند، و از این رو می‌توان دارایی را در هر جهت بین این دو آدرس انتقال داد. با این حال خوب است که کاربران باید با پیامد‌های حریم خصوصی هر آدرس آشنا باشند. آدرس‌های T توسط اکثر کیف پول‌ها و صرافی‌ها پشتیبانی می‌شوند، و این در حالی است که سایر آدرس‌ها در حال ارتقا به شکل Z هستند.

• الگوریتم اثبات دانش صفر (ZK-SNARK) 

تکنولوژی ای که باعث می شود تا بتوان تراکنش ها را به صورت مخفیانه در بلاکچین زی کش به انجام رساند، اثبات دانش صفر و یا همان ZK-SNARK نام دارد. اثبات دانش صفر یک روش رمزنگاری است که در طی آن کاربران می توانند بدون افشای هویت خود به اعضای شبکه، تراکنش های مورد نظر خود را به انجام برسانند. بر همین اساس در بلاکچین زی کش، کاربران می توانند بدون این که آدرس فرستنده و گیرنده و مبلغ مورد تراکنش خود را افشا کنند، معاملات خود را به انجام برسانند. دوباره یادآور می شویم که در بلاکچین زی کش می توان دو نوع تراکنش را به انجام رساند: تراکنش های عادی و تراکنش های خصوصی.
نکته جالب اینجاست که می توان بر اساس آدرس های کیف پول در زی کش، نوع معامله انجام شده را تشخیص داد. به عنوان مثال در صورتی که آدرس یک کاربر با حرف t آغاز شود، این آدرس از نوع عادی است و می توان تمام اطلاعات تراکنش را در بلاکچین مشاهده کرد. این درحالی است که اگر آدرس کیف پولی با حرف z شروع شود، این تراکنش از نوع خصوصی است و امکان مشاهده و رهگیری آن وجود ندارد.

انواع تراکنش‌ها در بلاکچین زی کش

در شبکه زی‌ کش،۴ نوع تراکنش وجود دارد که در این بخش به معرفی آن ها می‎‌پردازیم: 

• تراکنش پابلیک یا T به T: وقتی دو آدرس T با یکدیگر تراکنش انجام می‎‎‌دهند، مبالغ جا به جا شده‌در بلاکچین زی کش برای عموم به نمایش گذاشته‌ می‌شود. تراکش‎‎‌های عمومی یا پابلیک در بلاکچین زی کش درست مانند شبکه‌ بیت کوین است.
• تراکنش محافظت شده یا T به Z: این تراکنش در زمانی رخ می‌دهد که مبلغی بین یک آدرس T و یک آدرس Z جا به جا شده‌ باشد. در چنین حالتی مبلغ تراکنش یافته در آدرس گیرنده Z، محافظت شده یا به اصطلاح Shield شده‌است. اما مبلغ کسر شده‌ از آدرس T، در بلاکچین نمایش داده‌ می‌شود. 
• تراکنش غیرمحافظت شده یا Z به T: این مدل از تراکش درست برعکس مدل شیلد شده‌است. بدین معنی که تراکنش از آدرس Z به T ارسال شده‌است. تراکنش ارسال کننده یعنی آدرس Z در بلاکچین نمایش داده‌‌نمی‌شود و این در حالی است که نودها قابلیت مشاهده‌ مبلغ ورودی به آدرس T را دارند. 
• تراکنش خصوصی Z به Z: در این مدل از تراکنش، معامله بین دو آدرس Z تشکیل شده‌ و موجودی دو آدرس و مبلغ انتقال یافته‌ در بلاکچین قابل مشاهده‌ نیستند. 

ارز ZEC چیست؟

توکن بومی پلتفرم زی کش، ارز ZEC نام دارد. درست نظیر بیت کوین، موجودی کلی ارز زی کش نیز برابر با 21 میلیون عدد است. لازم به ذکر است که 10 درصد از این موجودی، در 4 سال نخست راه اندازی، به عنوان پاداش شبکه توزیع شد. همچنین جالب است بدانید که زمان ساخت هر بلاک در زی کش برابر با 1.25 دقیقه بوده و دارای 6.25 ارز زی کش است. از آنجایی که زی کش فورکی از شبکه بیت کوین است، رویداد هاوینگ برای این شبکه نیز اجرا شده و هر 4 سال یک بار، پاداش شبکه را نصف می‌کند. 

• توکنومیکس

نحوه توزیع ارز زی کش برابر با مقادیر زیر است:

• 5.72 درصد از موجودی زی کش برای بنیان گذاران و مشوران پروژه است.
• 1.65 درصد برای سرمایه گذاران کمپانی کوین الکترونیک
• 1.44 درصد برای بنیاد زی کش
• 1.19 درصد ذخایر کمپانی کوین الکترونیک

تاریخچه قیمتی زی کش (ZEC)

به دلیل یک سری از مشکلات فنی در شبکه زی کش مانند تعداد پایین واحدهای ماینینگ و مشکلات مربوط به صرافی های پذیرنده این ارز، زی کش تا یک هفته پس از عرضه، قیمتی بیش از قیمت بیت کوین داشت. در تاریخ 29 اکتبر سال 2016، هر واحد از ارز زی کش با قیمت حدودی 4 هزار دلار معامله می‌شد و قیمت بیت کوین تنها 680 دلار بود. با این حال پس از رفع شدن مشکلات مذکور، قیمت زی کش با افت شدیدی رو به رو شد و هیچ گاه به قیمت های پیشین خود بازنگشت. بالاترین قیمت زی کش برمیگردد به تاریخ 8 ژانویه سال 2018، که این ارز به قیمت 870 دلار صعود نمود.

بهترین کیف پول ارز ZEC

به منظور ذخیره و نگه داری ارز دیجیتال زی کش، هم می توان از کیف پول‌های نرم‌افزاری استفاده نمود و هم کیف پول های سخت افزاری. کیف پول های سخت افزاری عموما امنیت بیشتری را به کاربران ارائه می دهند اما برای تریدرهای کوتاه مدت، کیف پول های نرم افزاری آسان تر است. برخی از کیف پول های مناسب به منظور نگه داری ارز دیجیتال زی کش شامل موارد زیر هستند:

• ولت سخت افزاری لجر نانو و ترزور
• کیف پول های نرم افزاری Jaxx و ZECwallet
• کیف پول های موبایل Coinomi و Guarda

برای اطلاع از نحوه کارکرد ولت‌های رمزارز و همچنین آدرس ولت‌ها، به مقاله کیف پول ارز دیجیتال چیست مراجعه کنید.

استخراج ارز زی کش (Zcash)

استخراج ارز دیجیتال ZEC هم با استفاده از کارت های گرافیک و هم با استفاده از دستگاه های مخصوص استخراج به انجام می رسد.

مزایا و معایب استفاده از Zcash

مهم‌ترین مزایای  زی کش عبارتند از:

• نرخ پایین معاملات
• ناشناس بودن تراکنش‌های کاربران
• امکان افشای اطلاعات در صورت نیاز
• انقضای معامله
• معاملات چند امضایی

این در حالی است که مهمترین عیب بلاک چین ارز ZEC نیز این است که می‌تواند به عنوان پناهگاهی امن برای هکر‌های و مجرمان سایبری به کار گرفته‌شود. اگر چه زی کش مدعی است چندین کاربرد قانونی برای Zcash وجود دارد؛ برای مثال یک کاربر مبتلا به بیماری مزمن که دارو‌ها را به صورت ناشناس خریداری می‌کند، کسب‌ و کار‌هایی که از اسرار تجاری یا اطلاعات زنجیره تأمین خود در برابر رقبا محافظت می‌کنند و سایر نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی.

چگونه ارز زی کش را خریداری کنیم؟

ارز دیجیتال ZEC یکی از رمزارزهای لیست شده‌ در پلتفرم معاملاتی موربیت است و کاربران مقیم ایران می‏‌توانند با مراجعه به سایت morbit.trade این رمز ارز را با استفاده‌ از کارت بانکی خریداری کنند. پس اگر شما نیز یکی از طرفداران رمز ارزهای مبتنی بر حریم خصوصی هستید، همین حالا با ثبت نام در موربیت، به خرید زی کش بپردازید. 

کاربردهای ارز Zcash

همانطور که می‌دانید، ماهیت غیر متمرکز و همچنین شفاف بلاکچین‌ها، از جمله مزایای آن‌ها به شمار می‌رود. اما توجه داشته باشید که این مزیت، مشکلاتی از قبیل از بین رفتن حریم خصوصی کاربران را نیز به همراه خواهد داشت. در همین راستا، مهمترین کاربرد پروتکل زی کش، ایجاد بستری امن و منعطف جهت حفظ حریم خصوصی کاربران است. در واقع اصلی‌ترین هدف این پلتفرم نیز حفظ حریم شخصی است که توسط مکانیسم و تکنولوژی مورد استفاده درون شبکه خود، آن را عملی کرده‌است. 

آینده ارز زی کش (Zcash)

همانطور که می دانید، پیشبینی بازار ارزهای دیجیتال بسیار دشوار است و هیچ کس نمی تواند به صورت دقیق، آینده بازار را پیشبینی کند. با این حال می توان با بررسی دقیق یک پروژه و پیگیری اخبار مربوط به آن به یک سری اطلاعات خاص دست یافت. به عنوان مثال بلاکچین اتریوم اعلام کرده است که قصد دارد تا از خاصیت ارائه حریم خصوصی ZEC در بلاکچین خود استفاده کند. از طرف دیگر نیز صندوق سرمایه گذاری جی پی مورگان چیس از فناوری حریم خصوصی ارز ZEC در پلت فرم خود استفاده می کند و بر این باور است که با استفاده از زی کش، می تواند راحت تر در فضای بلاکچین فعالیت کند.

آیا ارز ZEC برای سرمایه گذاری مناسب است؟

همانطور که در بخش پیشین ذکر شد، پیشبینی آینده یک رمز ارز بسیار دشوار بوده و در نتیجه نمی‌توان نظری قطعی در رابطه با سرمایه گذاری در آن‌ها ارائه داد. اما در حالتی کلی، پروتکل متن بازر زی کش به دلیل ارائه تکنولوژی جدید در راستای حفظ حریم خصوصی کاربران، مورد توجه بسیاری قرار گرفته و می‌توان انتظار داشت که در صورت همگامی کاربران با این تکنولوژی، آینده روشنی در انتظار آن باشد. در نتیجه خرید زی کش به میزان معقول و سرمایه گذاری بلند مدت در این پروژه می‌تواند تصمیمی مناسب باشد. 

کلام پایانی

تمام موارد ذکر شده در این مقاله، در حالی است که زی کش دارای مشکلاتی است که ممکن است از پیشرفت آن جلوگیری کند. از این مشکلات می توان به نیمه متمرکز بودن این پروژه اشاره کرد. به علاوه به دلیل مبتنی بودن زی کش بر حریم خصوصی، قانونگذاران با این ارز مشکل داشته و بر این باورند که زی کش در دارک وب، به منظور خرید و فروش کالاهای غیرقانونی به کار می روند. در بازار ارزهای دیجیتال، چندین ارز دیگر هستند که علاوه بر ارائه حریم خصوصی به کاربران یک سری مزیت هایی هم نسبت به زی کش دارند و کاربران زیادی را به سمت خود جذب می کنند. از این ارزهای ارائه دهنده حریم خصوصی می توان به Green، Beam، XMR و مونرو اشاره کرد و تمام این موارد دلایلی هستند که می توانند از پذیرش عمومی این ارز جلوگیری نمایند.
در نهایت توصیه می شود که به منظور سرمایه گذاری تمام نکات را به خوبی در نظر بگیرید و سپس وارد این حوزه شوید. چرا که بازار ارزهای دیجیتال هنوز جوان است و ریسک های خود را نیز به همراه دارد.

سوالات متداول در رابطه با زی کش