شاخص قدرت نسبی (RSI) یکی از رایج‌ترین شاخص‌ها در تحلیل تکنیکال بازار ارزهای دیجیتال است. در مارکت رمزارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم، شاخص RSI از اطلاعات خروجی در جهت گرفتن تصمیم‌های آگاهانه‌تر در ارتباط با زمان خرید ارز دیجیتال، استفاده می‌کند. بسیاری از سرمایه‌گذاران برای تحلیل و آنالیز بازار ارزهای دیجیتال، از ابزارهایی مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) استفاده می‌کنند.
در این مقاله به بررسی دقیق این شاخص و نحوه استفاده از آن می‌پردازیم.
مفهوم شاخص قدرت نسبی (RSI)
شاخص RSI در واقع یک شاخص حرکتی برای تحلیلات تکنیکال در اندازه‌گیری میزان تغییرات قیمت است. از شاخص قدرت نسبی در جهت ارزیابی شرایط قیمتی یک دارایی دیجیتال و یا سهام در زمان خرید و یا فروش بیش از حد آن، استفاده می‌شود.
شاخص RSI به صورت یک نوسان‌ساز در نمودارها نمایش داده‌می‌شود و اعداد بین 0 تا 100 را پوشش می‌دهد.
این شاخص نخستین بار توسط J. Welles Wilder در کتابی در سال 1978 به نام “محتواهای جدید در سیستم ترید تکنیکال” معرفی شد.
تفاسیر و استفاده‌های قبلی از RSI که اعداد 70 به بالا را نمایش می‌دهند، بیانگر خرید و ارزش بیش از حد یک دارایی دیجیتال در مارکت هستند. در واقع این اعداد نمایانگر یک عقب نشینی اصلاحی در قیمت دارایی مورد نظر در بازار دیجیتال هستد.
همچنین، اعداد 30 به پایین در این شاخص، نمایانگر شرایط فروش بیش از حد و ارزش بیش از حد یک دارایی در مارکت هستند.
فرمول شاخص RSI
شاخص قدرت نسبی از دو مرحله محاسبات تشکیل شده‌است که با فرمول زیر شروع می‌شوند:
RSIstep one=100−[1+Average lossAverage gain100]
میانگین سود و زیان در این محاسبات، در واقع میانگین درصد سود و زیان در یک بازه زمانی است. این فرمول از یک ارزش مثبت برای ماینگین زیان استفاده می‌کند. دوره‌هایی با زیان قیمتی در میانگین سود محاسبات، با 0 نمایش داده‌می‌شوند. همچنین دوره‌ها در زمان افزایش قیمت در مینگین زیان، 0 در نظر گرفته می‌شوند.
استاندارد محاسبات اولیه ارزش RSI استفاده از 14 دوره زمانی است.
برای مثال، میانگین سود در 7 روز اول دوره 14 روزه 1 درصد بوده‌است. در این صورت، 7 روز مابقی دارای میانگین زیان -0.8 درصد هستند. در نتیجه فرمول اولیه برای محاسبات به صورت زیر خواهد بود:
55.55=100−⎣⎢⎡1+(140.8%)(141%)100⎦⎥⎤
هنگامی که کل اطلاعت مربوط به 14 روز دوره تکمیل شود، مرحله دوم محاسبات RSI انجام می‌شود. مرحله دوم این فرمول نتیجه نهایی را نمایش می‌دهد.
RSIstep two=100−[1+((Previous Average Loss×13) + Current Loss)(Previous Average Gain×13) + Current Gain100]
محاسبات شاخص قدرت نسبی (RSI)
با استفاده از فرمول‌های بالا، شاخص قدرت نسبی انداره‌گیری می‌شود و قابل نمایش در قسمت پایینی قیمت یک دارایی دیجیتال است.
این شاخص با افزایش عدد و سایز پوزیشن‌های بسته شده، بالا می‌رود و برعکس. فرمول دوم نتیجه نهایی RSI را نمایش می‌دهد، در نتیجه این عدد در بازار قوی رمزارزها بین 0 و 100 خواهد بود.
در دوره ترند شدن یک ارز دیجیتال در مارکت، شاخص قدرت نسبی در منطقه خرید بیش از حد قرار می‌گیرد. همچنین، اگر ارز دیجیتال مورد نظر جزو ترندهای بازار نباشد، این شاخص در منطقه فروش بش از حد باقی می‌ماند.
شاخص RSI نمایانگر چیست؟
روند اولیه یک دارایی دیجیتال در مارکت برای فهم بهتر شاخص قدرت نسبی (RSI)، یکی از بهترین ابزار است. برای مثال، مارکت تکنیکال معروفی به اسم CMT بیان کرد که RSI مربوط به فروش بیش از حد در منطقه بالاتر از 30 درصد و RSI مربوط به خرید بیش از حد در سطح پایینتر از 70 درصد قرار دارد.
در یک نمودار، هنگامی که شاخص قدرت نسبی به نزدیکی 50 درصد برسد، در واقع در زمان روند نزولی دارایی دیجیتال در مارکت، زمان مناسبی برای سرمایه‌گذاران در جهت سیگنال دادن بازار نزولی فراهم می‌شود.
بسیاری از سرمایه‌گذاران در شاخص بین 30 و 70 درصد، یک خط روند افقی را در برای تشخیص بهتر زمان افزایش قیمت‌ها، در پیش می‌گیرند. شناسایی سطح‌های فروش و خرید بیش از حد مربوط به یک دارایی دیجیتال مشخص، در یک کانال افقی طولانی مدت ضرورتی ندارد.
یک موضوع مرتبط با استفاده از شاخص RSI، تمرکز در روند سیگنال‌ها و تکنیک‌های پیاده‌شده در روند است. به بیانی دیگر، استفاده از سیگنال‌های نزولی در زمان روند کاهشی و همچنین، استفاده از سیگنال‌های صعودی در زمان روند افزایشی مارکت، باعث جلوگیری از اشتباهات احتمالی شاخص قدرت نسبی (RSI) می‌شود.
تفسیر RSI و طیف‌های آن
عموما، زمانی که شاخص RSI خط افقی 30 را رد کند، نشانه یک صعود و در زمان افت به زیر 70 درصد، نمایانگر یک نزول است.
به تفسیری دیگر، اگر شاخص قدرت نسبی به 70 و بالاتر از آن برسد، آن دارایی دیجیتال در حال خرید و ارزش بیش از حد قرار می‌گیرد. به علاوه در این شرایط احتمالا دارایی مورد نظر برای یک عقب نشینی اصلاحی در قیمت آماده می‌شود.
همچنین، شاخص RSI 30 به پایین نمایانگر فروش و یا ارزش بیش از حد است.
در روندهای صعودی، شاخص قدرت نسبی (RSI) تمایل به بالا رفتن از 30 و رسیدن به 70 درصد را دارد. همچنین در روندهای نزولی امکان بالا رفتن شاخص از 70 درصد بسیار پایین است و RSI به 30 و پایینتر از آن می‌رسد.
برای مثال، اگر شاخص قدرت نسبی در یک روند صعودی و نوسانات قیمتی متوالی، نمی‌تواند به 70 برسد ولی به سرعت به پایین 30 می‌رود، احتمالا روند در حال تضعیف و نزول است.
برعکس این اتفاق برای روندهای نزولی نیز می‌افتد. اگر روندی نزولی به زیر 30 درصد نمیرود و در یک افزایش ناگهانی به بالای 70 می‌رسد، احتمالا آن روند در حال تضعیف و حرکت صعودی است.
استفاده از خط‌های روندها و میانگین حرکات در زمان کار با شاخص RSI پیشنهاد می‌شود.
واگرایی RSI
یک واگرایی صعودی در زمان ایجاد یک موقعیت فروش بیش از حد توسط شاخص قدرت نسبی با توجه به تطابق کف بالاتر با کف پایینتر، اتفاق می‌افتد. این اتفاق نمایانگر حرکتی صعودی و یک شکست بالای منطقه فروش بیش از حد است.
یک واگرایی نزولی در زمان ایجاد یک موقعیت خرید بیش از حد توسط شاخص RSI، با توجه به تطابق سقف بالا با سقف پایین، اتفاق می‌افتد.
واگرایی‌ها در زمان روند ثابت یک دارایی دیجیتال در بلند مدت، به ندرت اتفاق می‌افتند.
استفاده از حدود خرید و فروش بیش از حد برای شناسایی سیگنال‌های کاربردی‌تر، مناسب است.
تفاوت شاخص قدرت نسبی (RSI) و MACD
MACD یک شاخص حرکت دیگر برای نمایش ارتباط بین دو مانگین قیمت یک دارایی دیجیتال است. شاخص MACD با استفاده از کم کردن 26 دوره زمانی EMA (میانگین متحرک نمایی) از 12 دوره EMA به دست می‌آید.
یک دوره 9 روزه EMA از شاخص MACD خط سیگنال نام دارد. سرمایه‌گذاران احتمالا در زمان بالا رفتن شاخص MACD از خط سیگنال اقدام به خرید دارایی دیجیتال مورد نظر می‌کنند. همچنین، در زمان افت این شاخص نسبت به خط سیگنال، اقدام به فروش دارایی خود می‌کنند.
شاخص قدرت نسبی برای نمایش خرید و یا فروش بیش از حد یک دارایی در ارتباط با قیمت‌های کنونی آن، طراحی شده‌است. این شاخص با استفاده از میانگین سود و زیان در 14 دوره زمانی بین 0 تا 100 محاسبه می‌شود.
شاخص MACD برای اندازه‌گیری ارتباط بین دو EMA، همزمان با اندازه‌گیری تغییرات قیمت بالا و پایین RSI، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دو شاخص اکثرا برای ارائه آنالیزها توسط یک تصویر تکنیکی از بازار ارزهای دیجیتال، در کنار هم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
محدودیت‌های RSI
شاخص قدرت نسبی (RSI) حرکات صعودی و نزولی قیمت را مقایسه و نتایج را با یک نوسان ساز در نمودار قیمت نمایش می‌دهد. مانند بیشتر شاخص‌های تکنیکال، RSI نیز در بلند مدت، قابل اعتمادتر است.
سیگنال‌های معکوس درست، به ندرت دیده شده و جدا کردن آن‌ها از انواع غلط دشوار است.
از آنجایی که شاخص RSI برای نمایش حرکات است، زمانی که یک دارایی دیجیتال برای مدتی طولانی در حالت خرید یا فروش بیش از حد باقی می‌ماند، این شاخص نیز می‌تواند طولانی مدت در این حالات باشد.
در نتیجه، شاخص RSI برای نمایش نوسانات مارکت بین قیمت‌های نزولی و صعودی، کاربردی‌تر است.
کلام آخر
شاخص قدرت نسبی (RSI) برای اندازه‌گیری تغییرات یک دارایی دیجیتال در مارکت در 14 بازه زمانی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این 14 دوره می‌تواند روز، ساعت و هفته باشد. شاخص RSI توسط دو فرمول کلی اندازه‌گیری می‌شود.
این فرمول‌ها میانگین سود و زیان را در این 14 بازه زمانی از هم جدا می‌کند. برای استفاده از این شاخص باید ابزارهای کمکی در این زمینه و نحوه تحلیل شاخص قدرت نسبی را به درستی بررسی کرد.
منابع: help.tokensets و Investopedia
