دائو (DAO) چیست؟ نحوه کارکرد سازمان خودمختار غیرمتمرکز

بی شک با ورود به عرصه تکنولوژی بلاکچین و رمز ارزها و مطالعه درباره این فناوری متوجه شده‌اید که بلاکچین ها روز به روز درحال تغییر سیستم های مالی جهانی هستند. به علاوه ویژگی این سیستم های نوین مالی از جمله امنیت ناشی از تغییرناپذیری اطلاعات و همچنین عدم نیاز به اعتماد به طرف معامله، تنها راه حل های ارائه شده توسط این فناوری نمی باشند. بلکه یکی دیگر از تغییراتی که بلاکچین در زندگی امروز ما ایجاد کرده است اداره سازمان های مختلف، بدون درگیری یک نهاد واحد است. در این مقاله به توضیحی پیرامون دائو (DAO) یا همان سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز خواهیم پرداخت. اما پیش از شروع این بحث، بهتر است مقاله بلاکچین چیست را مطالعه کنید. 

دائو (DAO) چیست و چگونه کار می کند؟

کلمه DAO مخفف عبارت سازمان های خودمختار غیرمتمرکز است. به زبان ساده DAO درواقع سازمانی است که به صورت کد های رمز نگاری شده توسعه یافته و بدون نیاز به یک مرکز کنترل کننده، به فعالیت می پردازد.

به عبارت دیگر یک DAO می تواند با استفاده از قراردادهای هوشمند، دستوراتی که به صورت رمزنگاری برایش تعیین شده است را بدون دخالت های خارجی، اجرا کرده و ارائه دهد. علاوه بر این DAO معمولا توسط یک جامعه از سهامداران توکن های بلاکچینی هدایت و کنترل می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله قرارداد هوشمند چیست مراجعه کنید. 

قوانین و سوابق یک سیستم DAO نیز به طور شفاف و تغییرناپذیر بر بستر بلاکچین ثبت می شود. اما این قوانین را چه کسانی به ثبت می رسانند؟

همانطور که گفته شد، یک DAO توسط سهام داران آن، به طور غیرمتمرکز کنترل و اداره می شوند. همین سهام داران نیز معمولا درمورد نحوه کارکرد این سازمان و تغییرات احتمالی آن رای گیری کرده و این قوانین را در بلاکچین به ثبت می رسانند.

حال در بعضی جهات میتوان یک DAO را با یک کشور مقایسه کرد. اما تفاوت این دو در این است که برای اداره کشورهای متفاوت، همیشه یک سلسله مراتبی وجود دارد و همیشه قدرت افراد در تصمیم گیری ها متفاوت است. اما این در حالی است که برای تصمیم گیری در قوانین DAO هیچ سلسله مراتبی وجود نداشته، و تمام سهام داران، مستقل از میزان سرمایشان، قدرت تصمیم گیری یکسانی دارند.

سهام داران دائو هیچ گونه مراودات قانونی با یکدیگر ندارند و تنها عاملی که آن ها را به یکدیگر وصل می کند هدف مشترک آن هاست که به طور شفاف بر بستر بلاکچین ثبت شده است. همانطور که از نام دائو پیداست، هیچ کس نمی تواند برای تصمیم گیری در قوانین این سازمان به تنهایی عمل کند و خود مختار بودن این سیستم نیز بدان معناست که یک دائو می تواند بر اساس قوانین رمزنگاری شده در قرارداد های هوشمندش به تنهایی عمل کند. پس به طور کلی، زمانی که یک دائو ثبت و اجرا می شود هیچ کس نمی تواند آن را تغییر دهد مگر این که برای آن تغییر رای گیری اعمال شود.

به عبارت ساده تر، DAO ها درواقع سیستم هایی هستند که به کاربران و موسسات اجازه همکاری آزاد را با یکدیگر می دهند. حال تفاوت این همکاری، با ساز و کار های سنتی در این است که افرادی که با یکدیگر همکاری می کنند نیازی ندارند تا به هم اعتماد داشته باشند.

اتریوم و دائو 

یکی از نمونه های اولیه از این گونه سیستم ها پروژه ای به نام The DAO بود که بر بستر بلاکچین اتریوم، فعالیت خود را آغاز نمود. پلت فرم نام برده شده بر اساس قرارداد هوشمندی کار می کرد که هدفش راه اندازی یک صندوق سرمایه گذاری هوشمند و خود مختار بود. 

بیشتر بدانید: اتریوم چیست؟

توکن های این پروژه به صورت ICO به فروش رسیدند و The DAO پس از مدت کوتاهی به سرمایه عظیمی دست یافت. با این حال متاسفانه این پروژه در سال 2019 طی یکی از بزرگترین حملات هکر ها به ناچار یک سوم از دارایی خود را از دست داده و ورشکست شد.

در پی این رخداد بلاکچین اتریوم در طی یک هارد فورک به دو زنجیره تقسیم شد. یک زنجیره که عملیات این هک را بازنویسی کرد و به اصطلاح زمان را به عقب برگرداند، به گونه ای که هیچ گاه این اتفاق رخ نداده است. و دیگری زنجیره ای بود که این حمله را دست نخورده باقی گذاشت. زنجیره ی تغییر یافته همان بلاکچینی است که ما امروزه آن را با نام بلاکچین اتریوم می شناسیم و زنجیره دوم که دست نخورده باقی ماند اتریوم کلاسیک نام دارد.

بیشتر بدانید: اتریوم کلاسیک چیست؟

مشکلاتی که امروزه دائو با آن ها مواجه است

قانون:

نحوه نظارت قانونی دولت های متفاوت بر روی سیستم غیر متمرکز DAO هنوز به طور کامل نامشخص است. اما درصورتی که مقامات قانونی بخواهند قوانین جدیدی را برای این سبک از ساز و کار اعمال کنند، ممکن است برای DAO مشکل ساز شود.

حملات هماهنگ شده:

خاصیت های منحصر به فرد سازمان های دائو از جمله تغییر ناپذیری، عدم نیاز به اعتماد و غیر متمرکز بودن، با وجود اینکه ویژگی های جذابی هستند اما این سازمان ها را نسبت به سیستم های سنتی در برابر حمله هکرها ضعیف تر کرده اند. هرچند که دلیل تمام موارد یاد شده جوان بودن این تکنولوژی می باشد.

غیرمتمرکزبودن:

در مورد بحث غیر متمرکز بودن باید این نکته را به خاطر داشته باشید که این ویژگی، هیچگاه به صورت کلی عملی نبوده و نخواهد بود. برای بسیاری از نقاط حتی غیرمتمرکز بودن باعث از بین رفتن کل سیستم می شود. با این حال وقتی این نکته ذکر می شود که نهاد های قانونی می توانند در طرز عملکرد یک DAO تصمیم بگیرند، این بدان معنی است که این سیستم ها هنوز قابلیت عملکرد به طور کاملا غیر متمرکز را ندارند.

بهترین پروژه‌های حوزه دائو کدام است؟

محبوبیت دیفای و حوزه امور مالی غیرمتمرکز باعث افزایش روزافزون تعداد پروژه‌های دائو شده‌است. در این بخش، تعدادی از محبوب ترین DAOهای بازار را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

یونی سواپ:

یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که برروی بلاکچین اتریوم به‌وجود آمد و در سپتامبر سال 2020، توکن بومی خود را با نام ارز UNI صادر نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله صرافی غیرمتمرکز چیست مراجعه کنید. 

میکر دائو:

میکر دائو یک پلتفرم وام دهی است که دارای دو توکن بومی است. استیبل کوین DAI و توکن حاکمیتی میکر دو رمزارز کاربردی پلتفرم میکر دائو هستند. کاربران قادرند با خرید ارز میکر در تصمیم گیری‌های این بستر مشارکت داشته‌باشند. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر به ارز میکر چیست مراجعه کنید. 

دش:

دش یک شبکه رمزارز است که به عنوان یک سیستم آنلاین و غیرمتمرکز پرداخت فعالیت دارد. دش فورکی از شبکه لایت کوین محسوب می‎شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله لایت کوین چیست مراجعه کنید.