مروری بر مهمترین مفاهیم ارز دیجیتال
این روزها صحبت های زیادی راجع به بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال به گوش می رسد، حتی ممکن است بسیاری از اطرافیان شما مشغول کسب درآمد و خرید ارز دیجیتال در این بازار پرسود باشند. گاها وقتی در چنین جمع هایی قرار میگیریم اصطلاحات خاصی بین افراد رد و بدل می شوند که ممکن است معانی آنها را ندانیم.
اگر اطلاعات کاملی در این زمینه ندارید نگران نباشید، ما در این مقاله درباره اصطلاحات مربوط به ارزهای دیجیتال توضیح خواهیم داد، بطوریکه با دنبال نمودن این وبلاگ و مطالعه سایر مطالب آن تبدیل به یک شخص حرفه ای در زمینه ارزهای رمزنگاری شده و حتی می توانید از این بازار درآمدهای بالایی کسب نمایید.
تاریخچه پول
قبل از هرچیزی اجازه دهید خیلی خلاصه و ساده درباره تاریخچه پول باهم صحبت کنیم.
در گذشته های دور چیزی به عنوان پول وجود نداشت و انسان ها جهت انجام معاملات خود از مبادلات کالا به کالا استفاده می کردند به این صورت که کالاهای مازاد خودرا به شخص دیگری می دادند و در ازای آن کالای مورد نیازشان را دریافت می کردند. به این سیستم مبادله “داد و ستد پایاپای” هم گفته می شود. اما این روش دارای دو مشکل بزرگی بود. فرض کنید شما مقداری توت فرنگی اضافه داشتید و نیازمند پرتقال بودید، بنابراین باید بدنبال شخصی می گشتید که پرتقال داشته باشد و به توت فرنگی هم نیازمند و علاقه مند باشد، از طرفی چه تعداد پرتقال برابر چه میزان توت فرنگی بود؟
بخاطر وجود چنین مشکلاتی انسان ها به این فکر افتادند که کالا های اصلی که همه به آن نیاز دارند را ارزش گذاری و با کالاهای مورد نیازشان مبادله کنند کالا هایی چون گندم، گاو و گوسفند به این ترتیب مثلا شما برای خرید چند گونی پرتقال یک گوسفند به فروشنده می دادید.
اما این سیستم هم مشکلاتی داشت، حمل و نقل کالاهای پرمصرف که اغلب سنگین هم بودند از روستایی به روستای دیگر کار دشواری بود.
رفته رفته فلزات گرانبها کشف شد و انسان ها به ضرب سکه پرداختند و معاملات خویش را از طریق این سکه ها انجام دادند.پادشاهان مهر خویش را روی سکه ها ضرب می کردند و ارزش سکه به نوع فلز آن و اعتبار پادشاهی که آنها را ضرب کرده بود برمی گشت. جابجایی سکه آسان بود و طول عمر بالاتری در برابر آسیب های فیزیکی داشتند.
اما با بزرگ شدن حجم معاملات باز هم مشکل جابجایی بوجود آمد، فرض کنید شما باید 100 کیسه سکه را از شهری به شهری دیگر ببرید و مجبور باشید امنیت حجم زیادی از سکه را در این سفر چند روزِ تامین کنید.
برای حل این مشکل صرافی ها بوجود آمدند در واقع شما سکه هایتان را به صراف شهر خود تحویل می دادید و در ازای آن یک رسید مهر شده از صرافی دریافت می کردید، سپس در شهر بعدی با تحویل رسید به صرافی همکار شهرتان، همان میزان سکه را دریافت می نمودید.
به مرور زمان افراد بجای تبادل سکه همین رسیدهای کاغذی را مبادله می کردند و درواقع اسکناس های امروزی فرزند همان رسیدهای صرافی با پشتوانه طلا هستند.
ارز متمرکز چیست ؟
در مکانیزم ارزهای متمرکز دولت، سازمان، بانک مرکزی یا نهاد خاصی بر آنها نظارت و کنترل دارد بنابراین همواره آثار زیانباری همچون تورم و تحریمات سیاسی این ارزها را تهدید می کند و موجب کم شدن ارزش آنها می شود. ارزهای رایج امروزی مانند دلار و یورو متمرکز هستند.
همچنین در سیستم ارزهای متمکز دولت بدون اجازه، به اطلاعات کلیه حساب ها دسترسی دارد و در صورت صلاح دید ممکن است یک تراکنش را لغو یا مبلغی را از حساب شخص بلوکه کند.
ارز غیر متمرکز چیست؟
ارز های غیر متمرکز تحت نظارت دولت یا سازمان ها نیستند بنابراین از تخریب و کم ارزش شدن به دلیل مسائلی که در بالا گفته شد در امان خواهند ماند.
ویژگی غیر متمرکز بودن یک ارز سبب شده است که کنترل ارزش این ارز به دست مردم باشد و هیچ دولتی اجازه لغو یا تغییر در تراکنش های آن ارز را نداشته باشد.
ارز با پشتوانه چیست؟
در سال 1944 کشور های جهان دور هم جمع شدند و یک نظام مالی بنام برتون وودز (Bretton Woods) را به وجود آورند،و پول با پشتوانه پدیدار شد بر اساس این نظام ارزش هر دلار امریکا برابر با یک سی و پنجم انس طلا در نظر گرفته شد، و دولت امریکا قبول کرد با این نرخ هر میزان دلار را به طلا تبدیل کند اما این نظام در بین سال های 1968 تا 1973 دارای مشکلاتی شد، زیرا دولت امریکا از پس تامین این همه طلا بر نمی آمد.
بنابراین نظام ارزی با پشتوانه از بین رفت و امروزه ارزهای رایج دنیا مانند دلار، یورو و … بدون پشتوانه هستند.
ارز بدون پشتوانه یا پول فیات چیست ؟
پس از شکست نظام مالی برتون وودز در سال 1973 پول فیات یا همون پول بدون پشتوانه ظهور کرد، در واقع امروزه پشتوانه ارز رایج کشورها دیگر طلا نیست بلکه ارزش آن به قدرت اقتصادی، سیاسی و بسیاری از معیار های دیگر کشور صادر کننده آن و مقبولیت آن ارز نزد جامعه جهانی است.
ارز فیزیکی چیست؟
پول فیزیکی همان اسکناس و سکه هایی هستند که در دست دارید و از آن استفاده میکنید. این ارزها بصورت متمرکز و بدون پشتوانه هستند.
ارز دیجیتال چیست؟
رفته رفته جابجایی پول های فیزیکی سخت شد و دولت ها مجبور به چاپ اسکناس های بیشتری شدند، که سبب کم ارزش شدن ارز آن دولت میشد، بنابراین کم کم ارزهای دیجیتال بوجود آمدند.
پول دیجیتال که با نام هایی چون ارز الکترونیکی، ارز دیجیتال یا مجازی هم شناخته می شود، نوعی پول غیر فیزیکی است، یعنی دیگر خبری از اسکناس و سکه نیست بلکه این ارزها به صورت مجازی وجود دارند و شما می توانید در کسری از ثانیه میلیون ها دلار را جابجا کنید، ارزهای دیجیتال بصورت متمرکز می باشند و ممکن است ارزش آنها زیاد و کم شود و از طرفی بانک مرکزی در صورت صلاح دید می تواند جلوی تراکنشی را بگیرد و یا آن را مسدود سازد.
ارز رمزنگاری شده یا رمز ارز چیست ؟
در بسیاری از مقالات و وبسایت ها از این ارزها با نام هایی چون رمز ارز، ارز رمز، کریپتوکارنسی Cryptocurrency ، پول رمزنگاری و ارز رمزنگاری شده نام برده می شود. پس هرکجا به این عبارات برخوردید بدانید منظور همان رمز ارزها می باشند.
رمز ارزها نوعی پول الکترونیکی و مجازی هستند ،یعنی تمام خواص یک پول معمولی را دارند اما فیزیکی نیستند، پس دیگر چیزی به عنوان سکه و اسکناس وجود ندارد.
این نوع از ارزها جهت تامین امنیت تراکنش هایشان از تکنیک های رمزنگاری استفاده میکنند.بنابراین امکان هک این پول تقریبا وجود ندارد، به عنوان مثال شما نمی توانید پولی را که یکبار با آن یخچال خریده اید دوباره با آن تلویزیون بخرید! شبکه اصلی رمز ارزها تا زمان نشر این مقاله هک نشده و پولی دوبار خرج نشده است.
مزایای ارزهای رمزنگاری شده نسبت به پول فیزیکی و دیجیتال
1- غیر متمرکز بودن :
رمز ارزها بصورت غیر متمرکز میباشند، یعنی سازمان، بانک یا نهادی در برسی تراکنش ها دخالت ندارد، و انتقال وجوه بصورت مستقیم بین گیرنده و ارسال کننده وجه صورت میگیرد.
2- ناشناس بودن صاحب حساب :
برای شبکه بیتکوین مهم نیست که صاحب حساب کیست و چقدر و چرا پول دارد، بنابراین دیگر خبری از مسائلی مانند تحریم و قدرت نمایی دولت ها برای ممنوعیت خرید و فروش هم وجود ندارد، شاید بهتر است بگوییم قدرت در شبکه بیتکوین بین کاربران آن پخش شده است.
البته بطور عمومی آدرس فرستنده و گیرنده پول مشخص است اما اطلاعات هویتی آنها در جایی ثبت نشده است .
3- شفافیت تراکنش ها:
در دنیای ارزهای فیزیکی و دیجیتال مردم عادی نمیتوانند صورتحساب یک شماره حساب خاص را مشاهده کنند اما جزییات تراکنش های رمز ارزها کاملا شفاف است و کلیه کاربران شبکه به آن دسترسی خواهند داشت، البته همانطور که گفته شد اطلاعات هویتی کاربران مشخص نیست وفقط تاریخچه کلیه تراکنش ها قابل دسترسی است.
4- عدم دستکاری تراکنش ها:
شبکه عمومی بیتکوین طوری طراحی شده است که امکان دستکاری تاریخچه تراکنش ها وجود ندارد. بنابراین هیچ شخص یا نهادی امکان لغو یا بازگشت وجوه تراکنشی را نخواهد داشت.
بیتکوین چیست؟
در واقع بیت کوین اولین ارز رمزنگاری شده است که در اواخر سال 2008 توسط شخص یا گروه ناشناسی بنام ساتوشی ناکوموتو ((Satoshi Nakamoto اختراع شد، وی ابتدا مقاله ای در 3 ژانویه 2009 جهت معرفی بیتکوین (Bitcoin) و نظام مالی آن منتشر کرد که مورد استقبال قرار گرفت و کم کم اولین بیتکون ها ظاهر شدند. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله بیت کوین چیست مراجعه کنید.
هویت اصلی ساتوشی ناکاموتو مشخص نیست و تا کنون افراد زیادی ادعا کرده اند که ساتوشی ناکاموتو هستند اما هیچکدام مدارک لازم برای اثبات ادعای خودرا نداشته اند.
آلتکوین چیست؟
رفته رفته بجز بیت کوین رمز ارزهای دیگری مانند اتریوم، لایت کوین، ریپل (ارز ریپل چیست)، ترون و … نیز ساخته شدند، به کلیه ارز های رمز نگاری شده ای که پس از بیت کوین ساخته شدند آلتکوین Altcoin گویند.
شما میتوانید بیت کوین خودرا به کلیه آلتکوین ها تبدیل کنید.
بیشتر بدانیم: تفاوت کوین و توکن
بیت کوین از کجا می آید و چگونه تولید میشود؟
بیتکوین از جهاتی شبیه طلاست!
همانطور که میدانید مقدار طلای موجود در زمین محدود است، عده ای با حفر معدن مقداری از آنرا پیدا کرده اند ولی باقی طلاها هنوز در زیر زمین و منتظر استخراج می باشند.
پروتکل بیتکوین نیز به همین صورت است مقدار محدودی بیتکوین در شبکه وجود دارد، (درست مثل طلایی که در زمین وجود دارد) مقداری از آن استخراج شده و در دسترس است (همانند طلاهایی که استخراج شده اند) و تعدادی از بیتکوین ها هنوز در شبکه پنهانند و منتظر استخراج هستند ( مانند طلاهای مدفون در زمین) بنابراین عده ای با حل مسائل ریاضی داخل شبکه به استخراج این بیتکوین ها میپردازند. به این افراد ماینر (Miner) یا استخراج گر گویند .
تعداد کل بیتکوین های موجود در شبکه 21 میلیون عدد است که در حال حاضر ماینر ها بیش از 18 میلیون آنرا استخراج نموده اند.
ماینر ها و استخراج کننده گان بیتکوین چه کسانی هستند و چه کاری انجام می دهند؟
همانطور که گفتیم ماینر ها با حل مسائل درون شبکه بیتکوین، پاداش دریافت می کنند و به این ترتیب به استخراج بیتکوین می پردازند،(البته این یکی از راه های کسب درامد توسط ماینرهاست) اما منظور از مسائل درون شبکه چیست؟
بیایید یک شبکه بانکی معمولی را درنظر بگیریم، وقتی پولی بین دو حساب جابجا می شود باید درستی این تراکنش تایید شود و مبلغ مشخصی از حساب فرستنده کاسته و به حساب گیرنده افزوده گردد، کل این عملیات توسط بانک صورت می پذیرد و در نهایت بانک مبلغی به عنوان کارمزد این پیگیری ها برای خود منظور می نماید.
اما همانطور که گفته شد شبکه بیتکوین غیر متمرکز است و بانک یا نهاد مرکزی وجود ندارد پس چه کسی باید کنترل صحت تراکنش ها را انجام دهد؟
پاسخ شما همان ماینر هاست، ماینرها افرادی هستند که با کامپیوترهایشان مدام صحت تراکنش های صورت گرفته درون شبکه را کنترل و تایید میکنند و در ازای پردازشی که درون شبکه انجام می دهند کارمزد و پاداش دریافت می کنند، دقیقا مانند نظام بانکی که در بالا توضیح دادیم. هرکسی میتواند با قرار دادن کامپیوتر خود درون شبکه بیتکوین به استخراج بیتکوین پرداخته و تبدیل به یک ماینر شود. البته برای این منظور کامپیوتر های خاصی طراحی شده اند و آنرا با کامپیوتر یا لپتاپ شخصی خود اشتباه نگیرید.
بلاکچین (Blockchain) چیست؟
یکی دیگر از اصطلاحات مهمی که باید در زمینه ارزهای رمزنگاری شده با آن آشنایی داشته باشید شبکه بلاکچین (Blockchain) است. اما بلاکچین چیست؟
درواقع تمامی رمز ارزها از بستری بنام بلاکچین برای انجام تراکنش هایشان استفاده می کنند، بلاکچین این اطمینان را می دهد که اطلاعات بصورت غیر متمرکز پردازش شده و کسی نمی تواند دخل و تصرفی در آن انجام دهد.
تاریخچه تمام تراکنش های رمز ارزها در شبکه بلاکچین وجود دارد و برای همگان قابل دسترس است، البته فراموش نکنیم که اطلاعات هویتی شخص در آن ذخیره نمی شود.
پس اگر شما هم بیتکوین یا هر رمز ارز دیگری دارید عضوی از شبکه بزرگ بلاکچین هستید و همانطور که می دانید ماینر ها مسئول برسی و تایید صحت تراکنش های داخل این شبکه عظیم هستند.
کیف پول الکترونیکی چیست؟
کارت بانکی خودرا در نظر بگیرید، هر کارت بانکی دارای یک شماره 16 رقمیست که دیگران از طریق آن می توانند به حسابتان پول واریز کنند. همچنین کارتهای بانکی دارای یک رمز است که فقط در اختیار دارنده حساب قرار دارد و شما از طریق آن میتوانید به پول های درون حسابتان دسترسی پیدا کنید.
به محل ذخیره سازی ارزهای دیجیتال، والت یا کیف پول ارز دیجیتال گویند، والت هم دقیقا مانند کارت بانکی شماست و دارای یک آدرس عمومی برای واریز رمز ارز (مانند همان شماره 16 رقمی کارت بانکی)، و یک آدرس خصوصی جهت برداشت رمز ارز میباشد، در واقع آدرس خصوصی هر والت همانند رمز کارت بانکی شماست. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله کیف پول ارز دیجیتال چیست مراجعه کنید.
والت ها انواع مختلفی دارند و شرکت های زیادی به ارائه خدمات در این زمینه می پردازند.
فورک چیست؟
همانطور که می دانید هر رمز ارز دارای یک شبکه بلاکچین است، گاهی برنامه نویسان شبکه بلاکچین یک ارز را دچار بروزرسانی می کنند به این بروز رسانی فورک یا انشعاب گویند، گاهی بروز رسانی ها آنقدر شدید است که سبب خلق یک ارز جدید می شود که به آن هاردفورک (Hardfork) گویند مانند بیت کوین کش(BitcoinCash) و بیتکوین گولد (BitcoinGold) که هارفورک بیتکوین هستند.
نوعی دیگری از فورک وجود دارد که بروز رسانی در آن بصورت جزئی و نرم افزاری صورت می گیرد که به آن سافت فورک (Softfork)می گویند.
ICO چیست؟
پس از بوجود آمدن بیت کوین و استقبال جامعه جهانی از آن شرکت های بسیاری به کاربردهای شبکه بلاکچین پی بردند و به فکر اجرای پروژه هایی در زمینه این شبکه افتادند. این شرکت ها برای جذب سرمایه اولیه مورد نیازشان شروع به فروش توکن و جذب سرمایه گذار میکنند.به چنین کاری ICO (Initial Coin Offering) عرضه اولیه توکن یا فروش توکن هم گفته می شود.
سرمایه گذاری در ICO ها ریسک بسیار بالایی دارد، زیرا ممکن است پس ورود توکن به بازار اصلی دچار افت یا افزایش قیمت شدید بشوند. بنابراین پیش از سرمایه گذاری در آن باید به خوبی درباره پروژه و اهداف آن و همچنین حمایت کننده گان و سهامداران عمده یک ICO تحقیق کنید.