اگر شما در دنیای کریپتو فردی حرفهای به شمار میروید، به احتمال زیاد با مفهوم بلاکچین آشنا هستید. اما اگر به تازگی وارد این دنیای جذاب شدهاید، حتما این سوال برایتان مطرح میشود که بلاکچین چیست؟ در ابتدا باید گفت که این کلمه نمایانگر مفاهیم گستردهای است. اما به صورت کلی و به ویژه در دنیای ارزهای دیجیتال، بلاکچین شبکهای از کامپیوترها است که همگی از یک نرم افزار واحد استفاده میکنند. این شبکه در تلاش است تا به گونهای اطلاعات را چینش کند، که قابل تغییر و دستکاری توسط هیچ شخص و یا سازمانی نباشند. به بیانی سادهتر، بلاکچین با استفاده از این نرم افزار، یک دفتر ثبت اطلاعات کاملا امن را در اختیار کاربر قرار میدهد. با اینکه مفهوم بلاکچین با رونمایی از وایت پیپر بیت کوین در ذهنها جا افتاد، باید بدانید که قدمت تاریخچه این شبکه از بیت کوین بیشتر است. همچنین از سال 2020 به بعد، تلاش افراد و کمپانیها برای استفاده از تکنولوژی بلاکچین در ابعادی گستردهتر و فراتر از جابجایی و تراکنشهای ارزهای دیجیتال است.
ممکن است بپرسید که آیا بلاکچین در توسعه کسب و کار شما کاربرد خواهد داشت یا خیر؟ جالب است بدانید که بیشتر بیزینسها قادرند با استفاده از این تکنولوژی، به حداکثر سود خود برسند. بلاکچین به عنوان یک دفترچه توزیع شده، کاربردی فراتر از ثبت تراکنشهای بیت کوین دارد و در حال تغییر زندگی ما از بسیاری جهات است. در نتیجه، هم به عنوان یک کاربر در بازار ارزهای دیجیتال و هم فردی که برای توسعه کسب و کار خود در تلاش است، یادگیری مفهوم بلاکچین سودآور خواهد بود. به همین دلیل ما در این مقاله به صورت کامل پاسخ پرسش بلاکچین چیست را خواهیم داد و همچنین تمامی مزایای این تکنولوژی جذاب را بررسی خواهیم کرد.
بهترین تعریف برای بلاکچین چیست؟
در ابتدا باید به صورت کامل توضیح دهیم که بلاکچین چیست. بلاکچین یک دفترچه توزیع شده و یا دیتا بیس است که در بین نودهای شبکهای از کامپیوترها به اشتراک گذاشته میشود. به عنوان یک دیتا بیس، میتوان گفت که بلاکچین اطلاعات الکترونیکی را با فرمت دیجیتالی ذخیره میکند. البته مهمترین نقش بلاکچینها در سیستم ارزهای دیجیتال همانند بیت کوین است. آنها امنیت و غیر متمرکز بودن یک سیستم را بدون نیاز به وجود شخص و و یا سازمان جداگانهای، تضمین میکنند.
یکی از تفاوتهای فاحش بین دیتا بیس معمول و سیستم بلاکچینی، ساختار و نحوه ذخیره اطلاعات است. تکنولوژی بلاکچین اطلاعات را در گروههایی به نام بلاک (Block) ذخیره میکند. لازم به ذکر است که هر بلاک دارای ظرفیتی محدود بوده در زمان اتمام ظرفیت، بسته شده و به بلاک قبلی متصل میشود. به این ترتیب یک زنجیره از بلاک در شبکه به وجود میآید که به آن بلاکچین (Blockchain) گفته میشود. سپس تمامی اطلاعات جدید به یک بلاک جدید اضافه شده و در نهایت مراحل قبلی مجدد طی خواهد شد. از سویی دیگر، یک دیتا بیس اطلاعات را در بخشهایی به نام میز (Table) ذخیره میکند که اساسا، یک جدول زمانی برگشت ناپذیر است.
علاوه بر این، بلاکچین اطلاعات را در کامپیوتر کاربران ذخیره میکند. به این معنی که شخص و یا سازمان خاصی بر روی آن کنترل نداشته و در نتیجه عملکردی کاملا غیر متمرکز دارد. به همین دلیل به تکنولوژی بلاکچین، دفترچه توزیع شده و همتا به همتا گفته میشود. توزیع شده در اینجا به معنای ذخیره اطلاعات در چندین موقعیت مکانی است. همتا به همتا نیز همان مفهوم غیر متمرکز بودن را میرساند.
بلاکچین بیت کوین که توسط ساتوشی ناکاماتو طراحی شد، اولین دیتا بیس توزیع شده و همتا به همتا به شمار نمیرود. اما میتوان آن را به عنوان نخستین استفاده بلاکچین در توسعه ارزهای دیجیتال در نظر گرفت. بعد از موفقیت این پروژه، سایر ارزهای دیجیتال نیز به سمت تکنولوژی بلاکچین جذب شدند.
حال ممکن است بپرسید که سیستم تایید تراکنش در بلاکچین چیست؟ همانطور که اشاره کردیم، بلاکچین به صورت غیر متمرکز عمل کرده و در نتیجه تراکنشها توسط کامپیوتر کاربران تایید میشود و پس ا تایید، امکان تغییر و دستکاری آن کاملا از بین خواهد رفت. در ادامه این مبحث را بیشتر توضیح خواهیم داد. اما ابتدا توجه شما را به تاریخچهای از بلاکچین جلب میکنیم.
تاریخچه بلاکچین چیست؟
حال که تا حدودی میدانیم بلاکچین چیست، لازم است از پیدایش و تاریخچه آن نیز اطلاعاتی به دست آوریم. در اکتبر سال 2008، سازنده گمنام بیت کوین با نام مستعار ساتوشی ناکاماتو، سیستم پرداخت الکترونیکی همتا به همتا را به مردم دنیا معرفی کرد. ارز دیجیتال وی یا همان بیت کوین، باعث تشکیل اولین بلاکچین در این حوزه شد. بلاکچین بیت کوین به صورت متن باز فعالیت داشت که در نتیجه، افراد قادر بودند تمامی اطلاعات آن را مشاهده کرده و از کدهای آن برای مواردی دیگر استفاده کنند. با گذشت زمان، کاربراین بلاکچین تلاش کردند تا نسخههای بهتری از بلاکچین بیت کوین را بسازند. به عنوان مثال، لایت کوین توسط یکی از کارمندهای سابق کمپانی گوگل، با هدف افزایش سرعت تراکنشها، طراحی و ساخته شد. مابقی ارزهای دیجیتال همانند میم کوینها، برای افرادی که توانای مالی برای خرید بیت کوین را نداشتند، ایجاد شد. اگر در رابطه با این گروه از ارزهای دیجیتال سوالی دارید، مقاله میم کوین چیست را به صورت کامل مطالعه کنید.
وبسایت Namecoin.org یکی از اولین موارد استفاده از بلاکچین در حوزهای به غیر از کریپتو را توسعه داد. این تکنولوژی از بلاکچین برای رجیستر کردن دامنه .bit به عنوان جایگزینی برای سیستم مدیریت دامنهها، استفاده کرد. به این صورت سازمانهای خارجی همانند دولتها، به سختی قادر به کنترل وبسایتها خواهند بود. زیرا که این دامنه بر روی بلاکچین قرار داشته و در نتیجه دسترسی به آن و تغییرش تقریبا غیر ممکن خواهد بود.
نوآوری بعدی که حائز اهمیت بود، در سال 2013 رخ داد. نام این نوآوری اتریوم بود. تیم این پروژه ساخت بلاکچین برای تمامی افراد و بدون نیاز به استفاده از کد بیت کوین، ممکن ساخت. دو سال بعد، اتریوم پلتفرمی جدید را رونمایی کرد که در آن کاربران قادر به انجام کارهایی فراتر از حوزه ارزهای دیجیتال بودند. در ادامه توضیحات بیشتری پیرامون اتریوم ارائه دادهایم.
در حال حاضر، افراد و کمپانیها در تلاش برای استفاده از تکنولوژی بلاکچین در حوزههای گوناگون نظیر انرژی، سلامت، مدیریت و بسیاری از موارد دیگر هستند.
اجزای تشکیل دهنده بلاکچین چیست؟
برای اینکه به صورت کامل به پرسش بلاکچین چیست پاسخ دهیم، لازم است ابتدا برخی از مهمترین اجزای تشکیل دهنده این تکنولوژی را با هم بررسی کنیم. در ابتدا باید بدانید که اولین مورد در بلاکچین، کریپتوگرافیکی است. این تکنیک برای ارتباط امن و خصوصی و جابجایی امن اطلاعات مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه این موراد را کاملا توضیح دادهایم.
کریپتوگرافی در بلاکچین چیست؟
امروزه بلاکچینها توسط تکنیکی به نام کریپتوگرافی (Cryptography) امنیت خود را تضمین میکنند. توسط این تکنیک، اطلاعات و داراییها به صورت کاملا امنجابجا میشوند. کریپتوگرافی در واقع علم ساخت کدها و رمزهایی است که به کاربران امکان انتقال اطلاعات به صورت کاملا محرمانه و امن را ارائه میدهد.
در اوایل سال 1900، کریپتوگرافی توسط نظام و همچنین آژانسهای جاسوسی به ویژه در زمان جنگ، مورد استفاده قرار میگرفت. زیرا که در همچون شرایطی، انتقال اطلاعات به صورت فوق سری و با امنیت بالا، مسئلهای حیاتی بود.
در حال حاضر از کریپتوگرافی برای حفظ امنیت انتقالات بین بلاکچینی استفاده میشود. به این ترتیب، ارسال و درسافت اطلاعات هزینهای کمتر و امنیتی بیشتر را به همراه دارد.
دفترچه توزیع شده چیست؟
همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم، در یک بلاکچین امنیت اطلاعات توسط تکنیک کریپتوگرافی تامین شده و سپس یک نسخه ثبت شده از آنها ایجاد میشود. این نسخه ثبت شده از اطلاعات در اختیار تمامی شرکت کنندگان و کاربران بلاکچین قرار میگیرد، که به آن دفترچه توزیع شده (Distributed Ledger) گفته میشود.
میتوان دفترچه توزیع شده را به عنوان جایگزین دیتا بیس در نظر گرفت. هدف آن را میتوان اینگونه در نظر گرفت؛ افزایش دیدگاه کاربران به عملکرد بلاکچین و همچنین، کاهش مسئولیت کمپانیهایی که صاحب اطلاعاتی بسیار حساس هستند. با توجه به همین نکته، بسیاری از کمپانیها و سازمانها از بلاکچین برای به اشتراک گذاری اطلاعات خود در کنار فرهم سازی امنیت بالا، استفاده میکنند.
قرارداد هوشمند در بلاکچین چیست؟
باید بگوییم که در مرکز تمامی دفترچههای توزیع شده، مبحث قرارداد هوشمند مطرح است. قراردادهای هشومند در توافق نامههای دیجیتالی هستند که به صورت کد در نرم افزار قرار گرفته و به گونهای کنترل تراکنشها را بین دو طرف قرارداد، در دست دارند.
در واقع، برنامهای که در کدهای پروتکل یک بلاکچین جاسازی شود، به صورت کاملا سریع و دیجیتالی قادر است یک قرارداد را اجرا کند. همچین قراردادی در خارج از دنیای بلاکچین برای عملی شدن نیاز به دخالت سازمانهای مالی و آژانسهای بیمه خواهد داشت.
از آنجایی که کنترل تراکنشها در یک کسب و کار توسط این قراردادها صورت میگیرد، اجرای آنها باعث سادهتر شدن پروسه تراکنشها خواهد شد.
بلاکچین چگونه کار میکند؟
بعد از پاسخ به پرسش بلاکچین چیست، احتمالا بخواهید نحوه کارکرد آن را نیز بدانید. همانطور که اشاره کردیم، هدف نهایی بلاکچین، ثبت اطلاعات دیجیتالی به صورت توزیع شده و غیر قابل تغییر است. بلاکچین همانند یک زیرساخت برای لجرهای غیر قابل تغییر است که اطلاعات را ذخیره میکنند. این اطلاعات باید غیر قابل دست کاری و پاک کردن باشند. به همین دلیل به بلاکچین، تکنولوژی دفترچه توزیع شده و یا DLT گفته میشود.
در سال 1991، بلاکچین تنها به عنوان یک مبحث تحقیقاتی مورد بررسی قرار میگرفت. سپس در سال 2009 باعث ایجاد بیت کوین شد و در نهایت بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال با تکیه بر آن به وجود آمدند. همانند توکنهای غیر مثلی و یا ارز NFT، اپلیکیشنهای غیر متمرکز و یا دیفای. در واقع بلاکچین منبعی از اطلاعات ثبت شده در شبکهای از کامپیوترها به نام نود است. این نودها به صورت مداوم برای ثبت و ذخیره اطلاعات در شبکه فعالیت میکنند. نکته جالب در رابطه با این شبکه این است که تمامی نودها دارای یک نسخه کپی از لجر است.
پیش از اینکه به صورت کامل نحوه عملکرد بلاکچین را توضیح دهیم، باید ابتدا چند ویژگی مهم آن را بررسی کنیم. به صورت کلی بلاکچینها قصد دارند تا موارد زیر را تامین کنند:
- قابل بازرسی: اطلاعات در بلاکچین قابل ردیابی و تایید هستند.
- توزیع شده: بلاکچینها به دور از کنترل یک سازمان مرکزی و تحت کنترل کاربران خود خواهند بود.
- تغییر ناپذیر: زمانی که یک تراکنش در بلاکچین تایید و نهایی شود، دیگر امکام تغییر اطلاعات آن وجود نخواهد داشت.
- دارای نام مستعار: هر کاربر برای تعامل با بلاکچین از آدرسی مخصوص استفاده میکند که هویت وی را آشکار نخواهد کرد.
حال توجه شما را به 5 مورد از اشتراکات بین تمامی بلاکچینها که بر اساس تحقیقات دانشگاه هاروارد به دست آمده، جلب میکنیم.
در ابتدا باید توجه داشته باشید که تمامی بلاکچینها از یک دیتا بیس توزیع شده استفاده میکنند و به همین ترتیب، تمامی کاربران قادر به دسترسی به اطلاعات آن و حتی تاریخچه آن نیز هستند. این شفافیت باعث میشود که کاربران هر اطلاعاتی را بخواهند، مورد تایید قرار دهند و همچنین قادر به تکمیل تراکنشهای خود باشند. تمامی این موارد را بدون نیاز به حضور شخص ثالث به انجام خواهند رساند.
مورد دوم که در بین تمامی بلاکچینها مشترک است، اجرای تمامی تراکنشها و ارتباطات بین دو فرد است. هر کاربر قادر است به صورت کاملا مستقیم، اطلاعات و یا دارایی را برای کاربر دیگری ارسال کند. به دلیل وجود این تکنولوژی، حضور اشخاص و سازمانهای واسطه نظیر بانکها غیر ضروری است.
مورد سوم، عدم افشای هویت اشخاص در عین شفافیت بلاکچینها است. برای حفاظت از هویت افراد، به آنها یک آدرس داده میشود که توسط آن قابل ردیابی باشند. آنها قادر به انتخاب افشای هویت اصلی خود هستند. از این آدرس همچنین برای تایید تراکنش نیز استفاده میشود.
مورد بعدی و یا چهارم این است که به دلیل استفاده بلاکچین از لجر دیجیتالی، تمامی پروسههای تراکنشی به صورت خودکار و با استفاده از الگوریتم قابل اجرا هستند. به عنوان مثال زمانی که برای خرید خانه اقدام کنیدف باید هزاران هزینه دیگر از جمله وام را نیز پرداخت کنید. در این پروسه افراد بسیاری دخیل خواهند بود. اما با وجود سیستم بلاکچین، از پیچیدگی پروسه کاسته خواهد شد.
مورد آخر و پنجم نیز مربوط به زمانی است که یک تراکنش ثبت میشود. در این صورت هیچ راهی برای تغییر آن وجود ندارد. زمانی که یک ماینر تراکنش را تایید کند، یک نسخه از آن در تمامی بلاکچینها ذخیره میشود. بخشی از تایید تراکنش نیز برای ساخت بلاک بعدی صورت میگیرد. به این معنی که هر تراکنش به ماقبل خود متصل است.
لازم به ذکر است که بلاکچینها به دو صورت خصوصی و عمومی هستند که هر دو آنها تمامی این 5 خصوصیت را در خود جای دادهاند. در ادامه این دو مورد را به صورت کامل توضیح خواهیم داد.
حال این سوال مطرح میشود که بخشهای مختلف بلاکچین چیست؟ و یا به عبارتی چه مواردی در نحوه کارکرد بلاکچین دخیل است؟ این موارد عبارتند از:
- عملکرد هش
- بلاک
- نود
- ماینر
- کیف پول ارز دیجیتال
- امضای دیجیتالی
- پروتکل
هر کدام از 7 مورد بالا، به گونهای در روند تایید تراکنش، دریافت و ارسال اطلاعات دخیل هستند. به همین دلیل بررسی آنها برای پاسخ به سوال بالا ضروری است. در ادامه هر کدام را به صورت کامل بررسی خواهیم کرد، اما ابتدا توجه شما را به مفهوم بلاکچین خصوصی و عمومی جلب میکنیم.
انواع بلاک چین ارز دیجیتال چیست؟
در دنیای ارزهای دیجیتال تعداد بی شماری بلاکچین وجود دارد. که البته دو مورد از مهمترین آنها بلاکچین بیت کوین و شبکه اتریوم است. تیمهای برنامه نویسی نیز همواره در تلاش برای ساخت بلاکچینهای دیگر بودند، که در تمامی این موارد، از مفهوم ابتدایی، یعنی همان بلاکچینی که ناکاماتو طراحی کرد، استفاده میکردند. بلاکچینها را میتوان در دو دسته کلی عمومی همانند بیت کوین و بلاکچین خصوصی قرار داد. از بلاکچین خصوصی برای مدیریت اطلاعات داخلی استفاده میشود.
محققان انواع بسیار مختلفی از بلاکچین اولیه را طراحی کردند. بسیاری از آنها دارای نوآوریهایی برای افزایش سرعت پردازش اطلاعات و تراکنشها، افزایش قدرت مقیاس پذیری و همچنین کاهش کارمزد ارز دیجیتال و تراکنشها بودند. کارمزد تراکنشها همواره یکی از مسائل حائز اهمیت برای کاربران بودهاست. پیشنهاد میکنیم با مراجعه به مقاله کارمزد ارز دیجیتال، بهترین راه برای کاهش این هزینه در معاملات خود را انتخاب کنید.
حال سوال اینجاست که منظور از عمومی و خصوصی بودن بلاکچین چیست؟ در ادامه قصد داریم این دو مبحث را بررسی کنیم.
بلاک چین خصوصی چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، بلاکچینها به دو گروه کلی خصوصی و عمومی تقسیم میشوند. هر دو این موارد نیز تابع قوانین 5 گانهای هستند که در بخشهای قبلی ذکر کردیم. اما این دو بلاکچین در یک مسئله با هم تفاوت بسیار دارند.
یک بلاکچین عمومی همانطور که از نامش پیداست، در دسترس عموم افراد قرار داشته و در نتیجه هر شخصی قادر به شرکت در آن، اجرای و تایید تراکنش و همچنین نگه داری یک نسخه از آن است. یکی از بزرگترین مثالها برای بلاکچین عمومی، شبکه بیت کوین است.
از سویی دیگر، یک بلاکچین خصوصی ار لحاظ دسترسی دارای محدودیت است. در واقع تنها کاربرانی که برای ورود به آن دعوتنامه دریافت کنند، اجازه شرکت در بلاکچین خصوصی را خواهند داشت. این اتفاق همانند روزهای نخست فعالیت فیسبوک است. در آن زمان افراد برای ورود به فضای فیسبوک، نیاز به آدرس ایمیل از مدارس مخصوصی داشتند.
یکی از مزایای بلاکچین خصوصی به نسبت نوع عمومی آن، وجود امنیت بیشتر است. همچنین انها از لحاظ هزینه نیز بسیار به صرفهتر هستند. زیرا که محاسبات کمتری برای تایید تراکنش در این نوع از شبکه بلاکچینی مورد نیاز است. دلیل آن نیز وجود تعداد کامپیوتر کمتر و شبکهای کوچکتر است.
مواردی که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت، در عملکرد بلاکچین به صورت مستقیم تاثیر گذار هستند.
سیستم هش:
برای اینکه درک کنید وظیفه هش در بلاکچین چیست، مثالی برای شما بیان میکنیم. تصور کنید که 10 نفر در یک اتاق، تصمیم به ساخت ارز جدیدی گرفتهاند. آنها باید گردش سرمایه را به صورت مداوم چک کنند تا از اعتبار کوینها در سیستم جدید مالی خود اطمینان حاصل نمایند. یکی از این افراد به نام باب، تصمیم میگیرد که لیستی از تمامی اعمال را ثبت کند. و شخص دیگری به نام جک، تصمیم به دزدی میگیرد. وی برای پنهان کردن این اتفاق، ورودیهای لیست ثبت شده را تغییر میدهد.
در نهایت باب متوجه میشود که شخثی در لیست تهیه شده توسط، تغییراتی ایجاد کردهاست. وی برای جلوگیری از دستکاریهای آینده، فرمت لیست خود را تغییر میدهد. وی از فرمت هش استفاده میکند تا حروف را به اعداد و ارقام تبدیل کند. این پروسه، یک الگوریتم هش امن و یا SHA ایجاد میکند که در آن حروف به زنجیرهای از اعداد تبدیل میشوند. باب قادر است مدلهای مختلفی از SHA را انتخاب کند که هر کدام دارای پیچیدگی خاص خود هستند.
پس دقیقا هش در بلاکچین چیست؟ هر یک هش در بلاک چین، زنجیرهای از اعداد و حروف است که توسط سیستم SHA ساخته میشود. این سیستم، یک عملکرد ریاضی است اعداد تغییر پذیر را به زنجیرهای با تعدادی ثابت کاراکتر، تبدیل میکند. تنها یک تغییر و جایگزینی کوچک در زنجیره باعث ایجاد یک هش کاملا جدید میشود. باب بعد از هر تغییر وارد شده در لیست، یک هش را وارد میکند. اما جک مجدد تصمیم میگیرد که ورودیها را تغییر دهد. به این صورت وی یک هش جدید را میسازد. باب متوجه ورود مجدد شخصی به لیست میشود و سپس برای جلوگیری از این اتفاق، رکورد هر تراکنش را پیچیدهتر از قبل میکند. بعد از هر رکورد، وی هش جدیدی که از رکورد قبلی ایجاد شده بود را، وارد سیستم میکند. در نتیجه، هر ورودی به ورودی پیشین خود بستگی دارد.
اگر جک دوباره تصمیم به تغییر داشته باشد، باید تمامی ورودیهای قبلی را نیز تغییر دهد. وی با صرف زمان زیادی موفق به این کار شد. باب نیز بریا جلوگیری مجدد، عددی متغیر و تصادفی را بعد از هر رکورد قرار داد. این عدد را فعلی (Nonce) گویند. این اعداد باید به گونهای انتخاب شوند که در نهایت مطابق شکل زیر، هشها به 00 ختم شوند.
بنابراین جک برای ایجاد تغییر، باید ساعتها صرف کند تا اعداد تصادفی را به صورت درستی در هش قرار دهد. این اعداد حتی برای کامپیوترها نیز محاسباتی پیچیده در نظر گرفته میشوند. ماینرها برای تکمیل پروسه ماینینگ در یک بلاکچین، باید در پیدا کردن این اعداد به رقابت با یکدیگر بپردازند.
بلاکها:
برای توضیح اینکه نقش بلاکها در بلاکچین چیست نیز مثال قبل را ادامه میدهیم. نخستین لیستی که توسط باب تهیه شد و دارای 5 هزار تراکنش بود، جنسیس بلاک (Genesis) نام دارد که در واقع نقطه شروع بلاکچین است. فراگیری این ارز بالا رفته و در نتیجه تراکنشهای بیشتری تکمیل میشوند. بلاکهای جدید تولید شده که هر کدام از آنها نیز گنجایش 5 هزار تراکنش دیگر را دارند. هر بلاک جدید دارای کدهای بلاک قبلی است که در نتیجه امکان جعل آن را کاهش میدهد.
تصور کنید که این بلاکچین هر 10 دقیقه یک بار خود را بروزرسانی میکند. بلاکچین این کار به صورت خودکار و بدون نیاز به دستوراعمل شبکهای دیگر انجام میدهد. به محض بروزرسانی بلاکچین، دیگر امکان ایجاد تغییر در ان وجود نخواهد داشت. شما تنها قادرید ورودیهای جدید را به آن اضافه کنید. این ورودیهای نیز بلافاصله در تمامی کامپیوترهای شبکه آپدیت شده و اضافه میشوند. لازم به ذکر است که هرگونه تغییر در بلاکچین، نیاز به اجماع نظرها توسط اکثریت کامپیوترها و شرکت کنندگان در شبکه دارد.
یکی از ریسکهای مطرح شده در رابطه با بلاکچین، حمله 51% است. در این حمله، هکر کنترل بیشتر هشهای بلاکچین را دست گرفته و قادر است اعمالی را که بخواهد در شبکه اجرا کند. در حالت کلی بلاکچین دارای منبعی برای تمامی بلاکهای موجود، مشکلات محاسباتی حل شده و تراکنشهای بلاکچین است. شبکه توزیع شده نودها که باید به اجماع برسند، دستکاری و تخلف در شبکه را تقریبا غیر ممکن میسازند.
نودها:
حال به این پرسش میرسیم که نود در بلاکچین چیست و چه کاربردی دارد؟ مثال قبل را همچنان در ذهن داشته باشید. باب لیست تهیه شده را برای مدتی نگه داشت. وی بعد از گذشت مدتی متوجه سنکینی بار لیستهای کپی شده، شد. و متوجه شد که سیستم فعلی وی، ناپایدار است. به همین دلیل، به محض رسیدن لیست به 5 هزار تراکنش، آن را وارد یک کامپیوتر کرد. شخصی به نام مری، صحت تراکنش را چک میکرد.
سپس باب این لیست را در اختیار 3 هزار کامپیوتر دیگر گذاشت که هر کدام در موقعیتهای مختلف جغرافیایی بودند. به این کامپیوترها نود گفته میشود. هر زمان که یک تراکنش انجام شود، باید مورد تایید این نودها قرار گیرد. مادامی که هر نود یک تراکنش را تایید کند، یک رای دهی الکترونیکی صورت میگیرد. برخی نودها ممکن است صحت تراکنش را تایید کرده و برخی دیگر تایید نکنند. بدیهی است رای اکثریت نودها اجرا خواهد شد. حال اگر جک مجدد قصد تغییر در لیست را داشته باشد، تمامی 3 هزار کامپیوتر دارای یک نسخه از هش اصلی خواهد بود. در نتیجه اجازه تغییرات را به وی نخواهند داد.
ماینرها:
حتما کلمه ماینر را بسیار شنیدهاید. اما ماینر در بلاکچین چیست؟ ماینینگ در واقع پروسهای است که در آن هر ماینر بلاکهای جدید را به زنجیره اضافه میکند. هر بلاک در بلاکچین دارای هش و اعداد تصادفی مخصوص به خود است. همچنین به هش قبلی خود در بلاک نیز مرتبط است. این اتفاق پروسه ماینینگ را به ویژه در زنجیرههای بزرگ، دشوار کردهاست.
ماینرها از نرم افزارهای بسیار خاصی برای حل معادلات سخت ریاضی، استفاده میکنند. این نرم افزارها به ماینر در تولید هش و عدد تصادفی مناسب کمک میکنند. جالب است بدانید که هر هش دارای 256 واحد، هر عدد تصادفی دارای 32 واحد است و در نتیجه، برای رسیدن به ترکیب مورد نظر از هش و عدد تصادفی، 4 میلیارد احتمال وجود دارد. این پروسه را ماینینگ گویند.
ماینرهایی که قادر به پیدا کردن عدد تصادفی طلایی باشند، بلاکشان به زنجیره اضافه میشود. ایجاد تغییر در هر بلاک، نیازمند دوباره ماین کردن آن و بلاک بعدی است. به همین دلیل دستکاری در سیستم بلاکچین بسیار دشوار است.
کیف پول ارز دیجیتال:
باز هم مثال قبلی را در ذهن داشته باشید . باب 10 فرد را به دور هم جمع کرد. وی باید ارز جدید و همچنین سیستم دفترچه توزیع شده را به آنها را توضیح میداد. جک تخلفات را خود را بیان کرده و از جمع عذرخواهی میکند. برای نشان دادن خلوص نیت خود، وی کوینهایش را به ماری و آن میدهد.
سپس باب موارد بخش قبل را توضیح داده و برای تایید هر تراکنش، یک امضای دیجیتالی طراحی میکند. اما ابتدا به هر شخص، یک کیف پول ارائه میدهد. حال سوال اینجاست که کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
اگر شما دارای ارز دیجیتال باشید، برای نگه داری از آن نیاز به یک کیف پول ارز دیجیتال نیز دارید. هر کیف پول دارای زنجیرهای از اعداد و حروف است. به این زنجیره آدرس گفته میشود که در زمان اجرای تراکنش در بلاک، نمایان میشود. لازم به ذکر است که هیچگونه هویتی در این آدرس فاش نخواهد شد. آدرس عمومی کیف پول نیز، برای ارسال کوین و دارای از سمت اشخاص دیگر است. هر آدرس در ولت توسط یک کلید عمومی، تولید میشود. شما با مراجعه به مقاله کیف پول ارز دیجیتال چیست، قادرید انواع ولتها و نحوه استفاده از آنها را بیاموزید.
امضای دیجیتالی:
برای اجرای یک تراکنش در بلاک چین، به دو چیز نیاز دارید:
- یک کیف پول ارز دیجیتال و یا آدرس آن
- کلید خصوصی
کلید خصوصی زنجیرهای از اععداد و حروف است که برخلاف آدرس ولت، باید ان را در محلی امن و دور از دسترس سایرین نگه داری کنید. این کلید کنترل داراییهای درون کیف پول را بر عهده دارد. زمانی که شخصی قصد ارسال ارز دیجیتال به فرد دیگری را داشته باشد، باید با استفاده از کلید خصوصی خود، پیامی حاوی تراکنش را امضا کنند. سیستم دو کلیدی، یعنی خصوصی و عمومی، مرکز کریپتوگرافی در یک بلاکچین است. این سیستم در سال 1970 ساخته شد.
زمانی که پیام ارسال شود، در تمام بخشهای شبکه بلاکچین قرار میگیرد. شبکه نودها بر روی پیام کار کرده و سپس صحت اطلاعات تراکنش را تایید میکند. اگر صحت آن مورد تایید قرار گیرد، تراکنش به بلاک اضافه میشود. بعد از آن، هرگز امکان تغییر وجود نخواهد داشت.
پروتکل:
تکنولوژی بلاکچین دارای یکسری قوانین خاصی است که به صورت کد در آن قرار گرفتهاند.این موارد را پروتکل مینامند. اجرای هر کدام از این پروتکلها در نهایت باعث ایجاد بلاکچین میشود. به صورتی که اطلاعات همتا به همتا و توزیع شده باشند. در واقع، پروتکلهای بلاکچین از نحوه درست عملکرد آن اطمینان حاصل میکنند. لازم به ذکر است که این اتفاق به صورت خودکار بوده و توسط هیچ شخصی کنترل نمیشود.
3 مورد زیر از جمله پروتکلهای اجرایی در بلاک چینها هستند:
- اطلاعات ورودی برای هر هش باید دارای عدد هش بلاک قبلی باشد.
- پاداش برای ماین کردن هر بلاک بعد از ماین 210000 بلاک جدید کاهش مییابد. برای بیت کوین به این پروسه هاوینگ گفته میشود. اگر ماین هر بلاک در شبکه بیت کوین، 10 دقیقه زمان ببرد، ماین 210 هزار بلاک در حدود 4 سال زمان نیاز دارد. در نتیجه هاوینگ بیت کوین هر 4 سال یکبار رخ میدهد. برای کسب اطلاعات دقیق در رابطه با تاریخچه هاوینگ و همچنین رویداد بعدی، به مقاله تاریخچه قیمت بیت کوین مراجعه کنید.
- برای اینکه زمان لازم جهت ماین هر بلاک 10 دقیقه باقی بماند، سختی ماینینگ برای هر 2016 بلاک دوباره تعیین میشود. سختی ماینینگ برای ایجاد تعادل شبکه جهت ثبات تعداد ماینرها است. ماینرهای بیشتر، باعث رقابتی شدن فضا خواهد شد. در نتیجه ماین هر بلاک نیز سختتر میشود.
مزایا و معایب بلاکچین چیست؟
اکثر بلاک چینها در بازار ارزهای دیجیتال به صورت غیر متمرکز و همانند یک دفترچه توزیع شده عمل میکنند. همانطور که پیش از این ذکر کردیم، این شبکههای بلاکچینی تمامی اطلاعات را ردیابی کرده و آنها را به پایگاه دادهها اضافه میکنند. توسعه این تکنولوژی باعث ایجاد مزایای بسیاری برای کسب و کارهای مختلف و جنبههای گوناگون زندگی ما شدهاست. اما توجه داشته باشید که فعالیت غیر متمرکز آن، دارای معایبی نیز است. به عنوان مثال، کارایی بلاکچینها به نسبت پایگاه دادههای متمرکز، دارای محدودیت است. زیرا که به ظرفیت بسیار بیشتری نیاز دارند. حال سوال اینجاست که مزایا و معایب بلاکچین چیست؟
در این بخش مواردی را به اختصار نام میبریم که از جمله مهمترین مزایا و معایب این تکنولوژی به شمار میروند. در رابطه با مزایای بلاکچین میتوان موارد زیر را نام برد:
- با حذف دخالت انسانی، میزان کارایی در تایید تراکنشها افزایش پیدا کردهاست.
- با حذف واسطه و شخص ثالث، هزینهها نیز کاهش مییایند.
- به دلیل ویژگی غیر متمرکز بودن، امکان ایجاد تغییرات در شبکه کاهش مییابد.
- تراکنشها امن، خصوصی و کارآمد هستند.
- تکنولوژی بلاکچین کاملا شفاف است.
- جایگزینی برای بانکها و راهی برای حفظ امنیت اطلاعات شخصی به ویژه در کشورهایی استع که دارای دولتی توسعه نیافته، هستند.
همچنین در رابطه با معایب بلاکچین نیز میتوان موارد زیر را نام برد:
- برای ماین بیت کوین، هزینه قابل توجهی مورد نیاز است.
- تعداد تراکنش انجام شده در هر ثانیه پایین است.
- دارای تاریخچه فعالیتهای مخرب در سیستم دارک وب است.
- قوانین و مقررات بلاکچین بسته به سیستم آن متفاوت و نامشخص است.
- بلاکچین دارای ظرفیت محدودی برای ذخیره اطلاعات است.
حال توجه شما را به دو مورد از مهمترین مزایا و معایب بلاکچین که آنها را به صورت کامل توضیح دادهایم، جلب میکنیم.
- کاهش هزینهها: به صورت معمول مصرف کننندگان برای تایید یک تراکنش هزینهای را به بانک پرداخت میکنند. همچنین برای امضای اسناد و یا هرگونه ثبت سندی همانند ازدواج، باید هزینهای به مشئول مربوطه پرداخت شود. بلاکچین تمامی نیازها به حضور شخص واسطه و تمامی این عوامل را از بین میبرد. در نتیجه میزان بالایی از هزینههای مصرفی کاربران کاهش مییابد.
- تراکنش خصوصی: بسیاری از شبکههای بلاکچینی توسط پایگاههای داده عمومی که در واقع در دسترس تمامی افرادی که از اینترنت استفاده میکنند، کار میکنند. اما در این اطلاعات، دسترسی به دادههای شخصی و هویتی یک تراکنش کاملا غیر ممکن است. در نتیجه بلاکچینها در حفظ اطلاعات شخصی بسیار درست عمل کردهاند.
همچنین دو مورد از مهمترین معایب بلاکچین عبارتند از:
- هزینه تکنولوژی: با اینکه بلاکچینها قادرند هزینههای کاربران تا حد قابل توجهی کاهش دهند، استفاده از تکنولوژی آنها برای بیزینسها رایگان نیست. برای مثال، مکانیسم اثبات کار بلاکچین بیت کوین نیاز به انرژی محاسباتی بسیار بالایی دارد. البته با وجود این انرژی و هزینه بالا، همچنان کاربران به ماین بیت کوین ادامه میدهند. دلیل این اتفاق این است که در زمان ماین بیت کوین جدید، شبکه به ماینرها پاداش ارائه میدهند. در نتیجه زمان و هزینه صرف شده منطقی به نظر میسد.
- فعالیتهای غیر قانونی: همانطور که اشاره کردیم، بلاکچین از فاش شدن هویت کاربران جلوگیری میکند. این اتفاق در رابطه با هکرها نیز صدق میکند. در نتیجه افرادی که قصد تخریب و فعالیت غیر قانونی در شبکه را داشته باشند نیز ناشناس باقی میمانند.
امنیت شبکه های بلاک چین
یکی از مهمترین مزایای بلاک چین در رابطه با امنیت آن است. اما سوال اینجاست که منبع تامین امنیت بلاکچین چیست؟ به این دلیل که انتقال اطلاعات در بلاکچین از سیستم کریپتوگرافی پیروی دارد، از سیستم سنتی نام کاربری و پسوورد بسیار قاب اطمینانتر است. گرچه مزایای اصلی امنیت یک بلاکچین از کاربران آن به دست میاید.
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، غیر متمرکز بودن یک سیستم، امکان هک شدن آن را بسیار کاهش میدهد. اما این اتفاق به چه معناست؟ تصور کنید که تمامی اسناد شما در یک هارد ذخیره شدهاست. در نتیجه اگر هارد شما گم و یا دزدیده شود، اطلاعات و اسناد خود را برای همیشه از دست خواهید داد. اما اگر این اسناد در هزاران هارد ذخیره شده باشد، احتمال از بین رفتن آنها بسیار کاهش مییابد. این همان سیستم امنیت بلاکچین است.
در شرایطی خاص، هکرها برای ورود به بلاکچین، باید بیش از 50 درصد از کنترل آن را در دست داشته باشند. میزان انرژی و فعالیتی که برای این اتفاق مورد نیاز است، غیر قابل توصیف و بسیار بالا است. شبکههای بزرگتر برای هک شدن محاسبات بسیار پیچیدهتری نیاز دارند. زیرا که آنها دارای کامپیوترهای بیشتری باری تایید تراکنشها هستند.
البته باید توجه داشته باشید که تمامی این موارد به معنی غیر ممکن بودن فرآیند هک نیست. در سال 2017، هکرها توانستند مبلغ 2 میلیارد دلار را در قالب ارز دیجیتال از شبکه بدزدند. علاوه بر سیستم حمله 51%، هک شدن در صورت بروز مشکل در کدهای شبکه نیز ممکن است. اما با توجه به سیستم هش شناسایی این قبیل ایرادات ساده است.
علاوه بر این بلاکچین هویت افراد را فاش نخواهد کرد. در سیستمهای سنتی، آدرس، شماره تلفن، نام کامل فرد و تمامی اطالعاتی هویتی وی برای انتقال دارایی و اجرای تراکنش نیاز است. اما در یک بلاک چین، وجود کلید خصوصی کفایت میکند. هر کاربر در بلاکچین از دو کلید خصوصی و عمومی استفاده میکند. کلید عمومی آنها از طریق یک فرمول ریاضی و از کلید خصوصی به وجود میآید.
دو مورد از مهمترین بلاکچینها بیت کوین و اتریوم هستند که هر شخصی با داشتن یک کامپیوتر قادر به شرکت در آن است. وجود افراد بیشتر در بلاکچین، میزان امنیت آن را بالا خواهد برد. زیرا که نودهای بیشتری صحت تراکنش را بررسی خواهند کرد. به همین دلیل، بلاکچینهایی که نیاز به دعوتنامه دارند، تحت عنوان بلاک چین خصوصی، از امنیت کمتری برخوردار هستند.
بلاکچین غیر متمرکز چیست؟
یکی دیگر از مزایای بلاکچین همانطور که از پیش اشاره کردیم، مربوط به غیر متمرکز بودن و قراردادهای هوشمند است. این قراردادها همانطور که در بخشهای قبلی توضی داده شد، یکی از قدرتمندترین بخشهای بلاکچین به شمار میروند.
بلاکچین یک پایگاه داده توزیع شده است. پایگاه داده همان بلاکچین است و هر نود در آن به کل زنجیره دسترسی دارد. هیچ تک نود و یا کامپیوتری، کنترل اطلاعات درون شبکه را بر عهده ندارد. هر نود قادر به تایید موارد ثبت شده در بلاکچین است. تمامی این موارد نیز بدون وجود واسطه صورت میگیرد.
این مدل از لحاظ ساختاری، غیر متمرکز به شمار میرود و در نتیجه شخصی قادر به مختل کردن عملکرد کلی آن نیست. البته نودهای شبکه از لحاظ منطقی متمرکز به مشار میروند. زیرا که بلاکچین به صورت یک دفترچهتوزیع شده است و فعالیتهای آن نیز بین نودها پخش میشود.
در یک سیستم همتا به همتا، ارتباطات به صورت مستقیم بین دو طرف و بدون نیاز به عبور از نود مرکزی صورت میگیرد. اطلاعاتی که درون بلاکچین در حال وقوع است، در هر نود ذخیره شده و سپس به نود مجاور فرستاده میشود. به همین ترتیب اطلاعات در کل شبکه پخش خواهد شد.
سرعت و کارایی بلاکچین
یکی از سوالاتی که معمولا مطرح میشود این است که دلیل بالا بودن سرعت در بلاکچین چیست؟ به یک نکته توجه داشته باشید که وارد کردن اطلاعات به صورت دستی باعث بروز خطا خواهد شد. اما با وجود تکنولوژی بلاکچین تمامی مواردی که باید به صورت دستی و ذهنی پردازش شوند، از زمان تولید، به صورت خودکار مابقی موارد را طی خواهند کرد.
برخی از فرآیندها برای نهایی شدن نیاز به حضور یک شخص ثالث دارند که هین اتفاق زمان مورد نیاز برای تکمیل آن را افزایش خواهد داد. اما با وجود بلاک چین، این اتفاق بدون نیاز به واسطه نهایی شده و در زمان، صرفه جویی قابل توجهی خواهد شد.
شفافیت در تکنولوژی بلاکچین چیست؟
حتما عبارت شفافیت در بلاک چین را بارها شنیدهاید. اما واقعا شفافیت بلاکچین چیست؟ باید بدانید که تمامی افراد در یک شبکه قادرند تراکنشها و هش آنها را مشاهده کنند. افرادی که از بلاکچین استفاده میکنند، قادرند هویت خود را فاش کرده و یا آن را مخفی نگه دارند. تمامی اطلاعات مربوط به تبادل دارایی بین آدرس کیف پولها در بلاک چین ثبت و ذخیره خواهد شد.
همانطور که پیش از اشاره کردیم، زمانی که یک تراکنش در بلاکچین ثبت شود، دیگر امکان تغییر آن وجود نخواهد داشت. اما چرا این اتفاق میافتد؟ این تراکنش و اطلاعات آن به تمامی تراکنشهای قبلی لینک شده و اطلاعات آنها را نیز دربرمیگیرد. در نتیجه عملا تغییر آن غیر ممکن است. علاوه بر این، تخلف در ایجاد بلاک نیز غیر ممکن است. زیرا که تایید بلاکها بر عهده شبکه گستردهای از نودها است. این کامپیوترها و یا نودها در سراسر دنیا قرار دارند و بدیهی است که فریب تمامی آنها به صورت همزمان امری دور از تصور است.
لازم به ذکر است که هر نود در بلاکچین باید به صورت جداگانه نیز فعالیت کند و عملکرد خود را در قیاس با سایر نودهای شبکه قرار دهد. در نتیجه تمامی نودها به یک اجماع در تایید تراکنش خواهند رسید. بدیهی است که این فرآیند زمانبر است.
تفاوت بیت کوین و بلاکچین چیست؟
تکنولوژی بلاکچین نخستین بار در سال 1991 و توسط استوارت هابر و اسکات استورنتا، دو محقق که در جهت ایجاد سیستمی غیر قابل دستکاری فعالیت داشتند، ایجاد شد. اما میتوان گفت عملکرئ کنونی بلاکچین تا سال 2009 و زمان پیدایش بیت کوین، عملی نشد. پروتکل بیت کوین بر روی بلاکچین واقع شدهاست و سازنده آن ساتوشی ناکاماتو، بیت کوین را به عنوان یک سیستم ارز دیجیتال جدید و همتا به همتا رونمایی کرد.
باید توجه داشته باشید که بیت کوین برای ثبت دقیق تراکنشها و حفظ شفافیت اطلاعات، از بلاک چین استفاده میکند. اما بلاکچین به تنهایی قادر است بسیاری از اطلاعات را بدون وجود امکان دستکاری، در خود ذخیره کند. این اطلاعات میتوانند شامل رای دهیها، تراکنشها، ساخت محصولات جدید، اسناد املاک و بسیاری از موارد دیگر باشند.
در حال حاضر بسیاری از حوزهها در حال استفاده از بلاکچین برای توسعه کار خود هستند. به عنوان مثال رای دهی دیپلماتیک یکی از این موارد است. زیرا که طبیعت تغییر ناپذیر بلاکچین، امکان تخلف و تقلب در سیستم رای دهی را به 0 میرساند.
لازم به ذکر است که بلاکچین با سیستم بانکهای سنتی نیز تفاوتهای بسیاری داشته و یک نوع نیروی مخرب برای آنها در نظر گرفته میشود. در ادامه توجه شما را به دومین بلاکچین محبوب در بازار ارزهای دیجیتال جلب میکنیم.
بلاکچین اتریوم چیست؟
میتوان گفت که بلاکچین اتریوم در بازار رمزارزها، یکی از پراستفادهترین موارد به شمار میرود. زیرا که به دلیل داشتن اصلاحات بسیار، از شبکه بیت کوین انعطاف پذیرتر است. اتریوم دارای توکن بومی خود به نام ارز دیجیتال اتر است. اما باید بدانید که برنامه نویسان، پروژههای بسیاری را در این شبکه راه اندازی کردهاند که هر کدام دارای توکن بومی خود هستند. همچنین از این پلتفرم برای راه اندازی بسیاری از اپلیکیشنهای غیر متمرکز نیز استفاده میشود.
یکی از مزایای این بلاکچین این است که قادر به اجرای برنامههای خاصی به نام قرارداد هوشمند هستند. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند قادر است در یک فرآیند، 10 درصد از ارزهای اتر شما را به حساب خیریه واریز کند.
شبکه بلاکچین اتریوم در هر ثانیه قادر به اجرای 30 تراکنش است. برنامه نویسان نیز برای آینده اتریوم به صورت روزانه تلاش بسیاری میکنند. آنها امید دارند که در بروزرسانیهای اتریوم، این شبکه قادر به اجرای بیش از 100 هزار تراکنش در ثانیه باشد. همچنین لازم به ذکر است که استاندارد توکن نویسی اتریوم از نوع شبکه ERC20 است و همچنین ارزهای NFT که با استفاده از آن ساخته میشوند، دارای استاندارد ERC721 هستند. اگر مایل به کسب اطلاعات تکمیلی در رابطه با این پروژه فراگیر هستید، به مقاله اتریوم چیست مراجعه کنید.
کاربرد بلاکچین چیست؟
همانطور که تا کنون متوجه شدیم، بلاکچین بیت کوین تمامی اطلاعات مربوط به تراکنشهای این ارز دیجیتال را در خود ذخیره میکند. اما در حال حاضر بیش از هزار نوع ارز دیجیتال در بازار وجود دارد و سوال اصلی اینجاست که کاربرد کلی بلاکچین چیست؟ به نظر میرسد که علاوه بر ذخیره اطلاعات مربوط به ارزهای دیجیتال، این شبکه گسترده کاربردهای دیگری در حوزههای گوناگون داشته باشد. برخی از کمپانیهای بزرگ نظیر والمارت (Walmart) و زیمنس (Siemens) در حال استفاده از این تکنولوژی هستند. برای مثال، کمپانی IBM بلاکچین مورد اعتماد غذای خود را ساختهاست و از آن برای ردیابی مسیر طی شده محصولات غذایی جهت رسیدن به مشتری، استفاده میکند.
اما دلیل این کار چیست؟ در گذشته به دلیل اینکه نمیتوانستند منبع یک ویروس غذایی همانند Ecoli را به درستی پیدا کنند، مریضیها اغلب گسترش پیدا میکردند. اما با پیدایش تکنولوژی بلاکچین و استفاده از آن در این صنعت، این نوع از ویروسها ریشکن شدند.
میتوان گفت که برای استفاده از بلاکچین، حوزههای بی شمای وجود دارند. ما در این بخش قصد داریم چند مورد از مهمترین کاربردهای بلاک چین را دنیای امروز بررسی کنیم. لازم به ذکر است که تمامی قابلیتهای یک بلاکچین به دلیل وجود قرارداد هوشمند است. کمپانیهای با اضافه کردن کدهای خاص به سیستم یک قرارداد هوشمند، قادرند تسکهایی که میخواهند را به صورت خودکار اجرا کنند.
سیستم مالی و بانکداری
میتوان گفت که هیچ کسب و کاری بیشتر از بانکها از استفاده از بلاکچین در سیستم خود بهره نمیبرند. سازمانهای مالی اغلب 5 روز در هفته که همان ساعات اداری به شمار میروند، فعالیت دارند. در نتیجه اگر شما روز جمعه تصمیم به نقد کردن چک داشته باشید، باید تا روز دوشنبه برای دریافت پول خود صبر کنید. حتی اگر شما تراکنشی را در ساعات اداری انجام دهید، احتمال دارد تا 3 روز کاری برای نشست پول در حساب شما، زمان لازم باشد. دلیل این اتفاق، تراکنشهای فراوانی است که بانکها باید به آنها رسیدگی کنند. اما تکنولوژی بلاکچین هیچگاه از دسترس خارج نمیشود و در واقع تمامی ساعات هفته، زمانن اداری بلاکچین به شمار میروند.
بانکها با استفاده از سیستم بلاکچین در فضای کاری خود، قادرند تراکنش کاربران در زمانی معادل 10 دقیقه، یعنی میزان زمان مورد نیاز برای اضافه شدن یک بلاک جدید به بلاکچین، به انجام برساند. همچنین لازم به ذکر است که این کار صرف نظر از روز و ساعتی صورت میگیرد که کاربر اقدام به انجام تراکنش کردهاست. یکی دیگر از مزایای استفاده از بلاکچین در سیستم بانکداری، جایجایی آسان سرمایه بین سازمانها به صورت کاملا امن است. به عنوان مثال، در بیزینس ترید سهام، پروسه توافق نامه ممکن است تا 3 روز کاری زمان نیاز داشته باشد. در این مدت سرمایه به حالت فریز و خارج از دسترس در میآید. با توجه به میزان سرمایهای که اغلب بین سازمانها جابجا میشود، میتوانگفت فریز شدن آن حتی برای مدتی کوتاه، خسارات مالی قابل توجهی وارد خواهد کرد.
سیستم پرداختی و ارزی
شاید بپرسید که در سیستم ارزی یک کشور کاربرد بلاکچین چیست؟ همانطور که میدانید، بلاکچین بستری برای ارزهای دیجیتالی همانند بیت کوین به شمار میرود. از سویی دلار آمیکا نیز توسط سازمان فدرال رزرو کنترل میشود. در این مرکز، اطلاعات کاربر و سرمایه وی از لحاظ تکنیکی تحت کنترل بانک و یا دولت است. در نتیجه اگر حساب وی در بانک هک شود، سرمایه و اطلاعات شخصی او در خطر است. همچنین اگر کاربر در کشوری بی ثبات زندگی کند، ارزش سرمایه وی در خطر ریزش قرار دارد. در سال 2008، چندین بانک به دلیل استفاده از پول پرداحت کننده مالیات، به صورت کلی بسته شدند. در نهایت تمامی این موارد و نگرانیها باعث ایجاد بیت کوین توسط ناکاماتو شد.
بیت کوین تمامی پردازشهای خود را در شبکهای از کامپیوترها پخش کرده و به این ترتیب هیچ نیازی به یک سازمان مرکزی برای کنترل ندارد. این اتفاق هم ریسک پرداختها را کاهش میدهد و هم کارمزد و هزینه تراکنشها را تا حد قابل توجهی پاین میآورد. علاوه بر این برای افرادی که در کشورهایی بی ثبات زندگی میکنند، راهی برای حفظ ارزش پول و سرمایه را ارائه میدهد. استفاده از ارزهای دیجیتال و سیستم بلاکچین به کاربراین این امکان را میدهد تا هم به صورت داخلی و هم بین المللی از خدمات و محصولات مورد نظر خود بهرهمند شوند.
مراکز درمانی
در مراکز درمانی، مسئولان قادرند تمامی اسناد پزشکی و سوابق بیماران را بر روی سیستم بلاکچین به صورت کاملا امن ذخیره کنند. زمانی که یک سابقه پزشکی تهیه و امضا شود، میتوان آن را بر روی بلاکچین کد نویسی کرد. این اتفاق به بیماران اطمینان میدهد که تمامی اطلاعات خود را به صورت کاملا امن و دور از دسترس عموم ذخیره کردهاند. همچنین با قرار دادن کلید خصوصی برای این اسناد، میتوان دسترسی به آنها را به افراد خاصی محدود کرد.
یکی دیگر از مزایای بلاکچین در مراکز درمانی کاهش زمان مورد نیاز برای پیدا کردن اسناد بین حجم بالای پروندهها و به نوعی سادهتر کردن پروسه رسیدگی به بیمار است. این اتفاق به پزشکها در تشخیص زودهنگام یک بیماری بسیار کمک میکند.
اسناد املاک
اگر تا به حال تهیه اسناد ملکی را مشاهده کرده باشید، میدانید که این کار بسیار زمانبر، سخت و بیفایده است. امروزه باید یک نسخه از سند به کارمند دولت در مرکز ثبت اسناد محل مورد نظر ارسال شود. بدیهی است که این مرکز به پایگاه داده کل کشور دسترسی دارد. در این شرایط از کارمند دولیت تقاضا میشود تا دارنده جدید ملک را وارد پایگاه داده کشور نماید.
این پروسه نه تنها زمانبر و طاقت فرسا است، بلکه احتمال بروز خطای انسانی نیز در آن وجود دارد. در ادامه با یک خطای کوچک، مشکلات مالکیتی برای ملک مورد نظر به وجود خواهد آمد. از سویی بلاکچین نیاز به تمامی این موارد را کاهش داده و زمان رسیدگی به اسناد ملکی را به حد مطلوبی رساندهاست.
زنجیره تامین
بار دیگر به مثال کمپانی IBM توجه کنید. این کمپانی با استفاده از بلاکچین توانست مسیر موارد غذایی را ردیابی کرده و به این ترتیب مرکز شیوع برخی ویروسهای غذایی را پیدا کند. همچنین کمپانیها از این طریق قادرند صحت ارگانیک و یا محلی بودن یک ماده غذایی را تشخیص دهند. به گزارش Forbes، استفاده از بلاکچین در صنعت مواد غذایی در حال توسعه است، زیرا که امنیت و بهداشت این موارد از طریق بلاکچین تضمین خواهند شد.
با استفاده از بلاکچین، تمامی افراد دخیل در زنجیره تامین، قادرند به اسناد ضروری و مسیر طی شده ماده غذایی، دسترسی داشته باشند. تمامی این اطلاعات دارای تاییدیه صحت بوده و هیچ شخصی یا مرکزی قادر به دستکاری و تغییر آنها نخواهد بود.
رای گیری
همانطور که پیش از این نیز اشاره کردیم، از بلاکچینها برای تسهیل فرآیند رای دهی مدرن نیز استفاده میشود. در سال 2018 در انتخابات میان دورهای ویرجینیا از این تکنولوژی استفاده شد و این اتفاق باعث کاهش خطاهای رای دهی و تخلفات در این سیستم شد. بدیهی است که تکنولوژی بلاکچین دستکاری و تغییر رایها را تقریبا غیر ممکن میسازد. همچنین با ایجاد شفافیت، نیاز به نیروی انسانی جهت تهیه اسناد و ارائه آن را تا حد قابل توجهی کم خواهد کرد.
اینترنت اشیا (IoT)
فضای IoT و یا اینترنت اشیا یک اکوسیستم است که در آن آیتمهایی نظیر دستگاهها و کامیونها با یک تکنولوژی خاص در جهت ایجاد ارتباطی سریع فعالیت دارند. تکنولوژی بلاکچین در آینده این اکوسیستم نقشی حیاتی ایفا میکند. لازم به ذکر است که بلاکچین مورد استفاده در اینترنت اشیا باید مقیاس پذیری کافی برای پاسخگویی به میزان توسعه این اکوسیستم را داشته باشد. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر این فضای جذاب، مقاله ارز آیوتا چیست را به صورت کامل مطالعه کنید.
سرمایه گذاری در بلاکچین
با توجه به مواردی که تاکنون بیان شد، سرمایه گذاری در بلاکچین یکی از کارهای مفید به شمار میرود، به ویژه اینکه تا به کارگیری همگانی این تکنولوژی زمان لازم است. اگر اکنون اقدام به سرمایه گذاری نمایید، انتظار میرود که در آینده سود چشمگیری کسب کنید. در این بخش به نحوه استفاده از بلاکچین توسط کسب و کارها خواهیم پرداخت.
بر اساس مطالعاتی در هاروارد، دو فاکتور مهم را برای میزان تاثیر گذاری یک تکنولوژی در بیزینس باید در نظر داشته باشید:
- تازگی: میزان آشنایی کاربر با تکنولوژی. بدیهی است که هرچه یک تکنولوژی جدیتر باشد، زمان لازم برای تاثیر گذاری ان بر روی بیزینس شما نیز بیشتر است.
- پیچیدگی: تعداد افرادی که باید از تکنولوژی استفاده کنند تا بتوان تاثیر آن را در یک کسب و کار مشاهده کرد.
این دو مورد به توسعه دهندگان از موانع و زمان مورد نیاز در مسیر استفاده از یک تکنولوژی و میزان تاثیر آن خبر میدهد. با توجه به تصویر بالا، بیزینسهایی که به دنبال موانع کمتر هستند، باید از کیس یکبار مصرف بلاکچین استفاده کنند. اما سوال اینجاست که کیس یکبار مصرف بلاکچین چیست؟
به عنوان مثال پرداخت توسط ارزهای دیجیتال را در نظر داشته باشید. استفاده از ارزهای دیجیتال به عنوان یک روش پرداختی، خرید محصولات در سراسر دنیا را برای کاربران بسیار ساده کردهاست. اگر شما بیت کوین را در سیستم خود به عنوان یک روش پرداخت بپزیرید، در واقع از یک کاربرد بلاکچین با پیچیدگی کم اما جدید استفاده کردهاید. سپس با کسب تجربه در این زمینه، قادرید از کاربردهایی با پیچیدگی بیشتر نیز بهره ببرید. لازم به ذکر است که باید بودجه و نیروی انسانی کسب و کار خود را نیز در نظر داشته باشید.
کلام پایانی
ظرفیت بلاکچین بنابر مطالبی که ذکر شد، نامحدود است. همچنین پیشرفتهای اخیر توانسته ما را به شفافیت و غیر متمرکز بودن در سیستم بلاکچین نزدیکتر کند. حال که دوره پاندمیک به اتمام رسیده و وارد بازه زمانی جدیدی شدهایم، بلاکچینها برای قادرند برای حل مشکلات اجتماعی ما راه حلی مناسب باشند. زیرا که در تمامی زمینهها امکان استفاده از این تکنولوژی وجود داشته و آینده روشنی در انتظار آن است.
در همین حین، مشاهده مسیر توسعه بلاکچین به ویژه در حوزه مارکت غیر متمرکز و سیستم بانکداری، مسئلهای قابل بحث است. سوال اینجاست که این تکنولوژی جذاب علاوه بر موارد کنونی، چه چیزی جدیدی برای ارائه در آینده خواهد داشت؟
سوالات متداول در رابطه با بلاکچین
به بیانی ساده، بلاکچین یک دفترچه توزیع شده و یا پایگاه داده به شمار میرود. اطلاعات به صورت گروهی در مکانهایی به نام بلاک ذخیره شده و این بلاکها در کنار هم زنجیرهای به نام بلاکچین را ایجاد میکنند. تعداد بلاکچینهای فعال به صورت روزافزون در حال افزایش است. در سال 2022، بیش از 10 هزار بلاکچین فعال در حوزه ارز دیجیتال وجود دارند. بلاکچین عمومی قابل دسترس برای تمامی افراد بوده ولی بلاکچینهای خصوصی برای ورود نیاز به یک دعوتنامه دارند. تکنولوژی بلاکچین نخستین بار در سال 1991 توسط استوارت هابر و اسکات استورنتا مورد بررسی قرار گرفت.تعریف بلاکچین به زبان ساده چیست؟
به صورت کلی چند بلاکچین وجود دارد؟
تفاوت بلاکچین خصوصی و عمومی چیست؟
چه کسی بلاکچین را اختراع کرد؟
منبع: Cointelegraph
چطوری میشه یه بلاکچین ساخت ؟
در حالتی کلی، برای ساخت بلاکچین نیاز است که ابتدا به زبانهای برنامه نویسی نظیر Python و همچنین نحوه کار درخواستهای HTTP آشنایی کامل داشته باشید.