در دنیای پرتلاطم و پویای ارزهای دیجیتال، هر روز شاهد ظهور مفاهیم و ابزارهای مالی تازه‌ای هستیم که چشم‌اندازهای جدیدی برای سرمایه‌گذاری و معامله پیش روی کاربران قرار می‌دهند. یکی از این مفاهیم نوین و پرطرفدار، «دارایی های مصنوعی» یا Synthetic Assets است. این نوع دارایی‌ها با تکیه بر فناوری بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند، امکان شبیه‌سازی و معامله انواع دارایی‌های واقعی نظیر سهام، کالاها، ارزهای فیات و حتی دیگر دارایی‌های دیجیتال را در بسترهای غیرمتمرکز فراهم می‌کنند. در این مقاله از مجله آموزشی موربیت، به بررسی دقیق‌تری از دارایی های مصنوعی، کاربردها، مزایا، چالش‌ها و نقش آن‌ها در آینده‌ی اکوسیستم کریپتو و دیفای می‌پردازیم.
دارایی مصنوعی چیست؟
دارایی های مصنوعی نمایشی دیجیتالی از دارایی‌های واقعی هستند که در بستر بلاک‌چین توسعه یافته‌اند و معمولاً در زمینه‌هایی مانند سرمایه‌گذاری، معاملات و پوشش ریسک در بازار ارزهای دیجیتال به کار می‌روند.
این دارایی‌ها در واقع ابزارهای مالی نوینی هستند که بدون نیاز به تملک واقعی یک دارایی، ارزش و رفتار قیمتی آن را شبیه‌سازی می‌کنند. به بیان ساده‌تر، دارایی مصنوعی به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون داشتن مالکیت فیزیکی، از نوسانات و ویژگی‌های یک دارایی بهره‌مند شوند.
نقش دارایی های مصنوعی در اکوسیستم کریپتو بسیار کلیدی است، چرا که مرزهای سنتی بازارهای مالی را درنوردیده و امکان ایجاد و معامله طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها را در قالب توکن‌های بلاک‌چینی فراهم می‌کند.
در واقع، این دارایی‌ها به‌عنوان نسخه دیجیتالی و غیرمتمرکز از سهام، کالاها، ارزهای فیات، املاک و حتی شاخص‌های بازار، بدون نیاز به نگهداری دارایی واقعی، به کاربران ارائه می‌شوند. هرچند این مفهوم ریشه در بازارهای مالی سنتی (TradFi) دارد، اما در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) جایگاهی نسبتاً جدید و رو به رشد دارد.
انواع دارایی های مصنوعی در کریپتو (دسته بندی اول)
دارایی های مصنوعی کریپتو به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: متمرکز و غیرمتمرکز.
دارایی های مصنوعی متمرکز (Centralized)
این نوع دارایی‌ها معمولاً توسط یک نهاد، گروه یا فرد واحد کنترل می‌شوند که بر فرآیند ضرب و تعیین مقدار توکن‌های تولید شده نظارت دارند.
دارایی های مصنوعی غیرمتمرکز (Decentralized)
این نوع دارایی‌ها بر اساس یک سیستم بدون نیاز به مجوز عمل می‌کنند و توسط جامعه‌ای از افراد در یک اکوسیستم گسترده تسهیل می‌شوند.
انواع دارایی های مصنوعی در کریپتو (دسته بندی دوم)
در ادامه به بررسی دسته بندی دیگری از دارایی‌های مصنوعی در دنیای کریپتو می‌پردازیم:
استیبل کوین‌های مصنوعی (Synthetic Stablecoins)
این نوع، محبوب‌ترین شکل از دارایی های مصنوعی متمرکز در کریپتو است. این توکن‌های کریپتو که به عنوان استیبل کوین‌های مصنوعی شناخته می‌شوند، معمولاً برای تقلید از ثبات ارزهای فیات مانند دلار، یورو یا پوند طراحی شده‌اند.
این دارایی‌ها با حفظ یک پیوند یک به یک با ارز فیاتی که از آن تقلید می‌کنند، به عنوان ابزارهای ارزشمندی برای تبادل روان کالاها و خدمات و همچنین برای ذخیره ارزش در اکوسیستم کریپتو عمل می‌کنند.
یک نمونه‌ی مناسب از این نوع دارایی‌های مصنوعی، استیبل کوین sUSD است که توسط پلتفرم Synthetix ارائه می‌شود. این استیبل کوین به کاربران تمام قابلیت‌های دلار آمریکا و همچنین ثبات ذاتی در دلار را ارائه می‌دهد.
توکن‌های اهرمی و معکوس (Leveraged and Inverse Tokens)
توکن‌های اهرمی و معکوس نوع دیگری از دارایی‌های مصنوعی متمرکز کریپتو هستند. این توکن‌ها برای تقویت یا خنثی کردن نوسانات قیمت یک دارایی پایه طراحی شده‌اند.
با توجه به این موضوع، هنگامی که ارزش یک دارایی کاهش می‌یابد، دارندگان توکن‌های معکوس از کاهش قیمت سود می‌برند. از سوی دیگر، توکن‌های اهرمی معمولاً سود یا زیان دارندگان خود را افزایش می‌دهند. یک مثال معروف از این نوع توکن‌ها BTC3L است که توکن‌های اهرمی BTC بایننس هستند. آن‌ها اساساً به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند سه برابر بیشتر از ارزش دارایی اصلی بیت‌کوین درآمد کسب کنند؛ بنابراین، هنگامی که بیت‌کوین 1٪ افزایش می‌یابد، BTC3L 3٪ افزایش می‌یابد و آن را به یک روش سودآور برای معامله دارایی غیرمتمرکز تبدیل می‌کند.
دارایی های مصنوعی با بازدهی (Yield-Bearing Synthetic Assets)
دارایی‌های دارای بازدهی، یکی از انواع دارایی‌های مصنوعی غیرمتمرکز هستند که اغلب در اکوسیستم‌های DeFi یافت می‌شوند. این دارایی‌های مصنوعی به کاربران اجازه می‌دهند تا با استیکینگ یا وام دادن توکن‌های خود به دیگران برای تجارت، بازدهی کسب کنند.
در عوض، آن‌ها یک درصد سود سالانه متغیر دریافت می‌کنند که آن را به یک استخر تولید درآمد غیرفعال تبدیل می‌کند. cDAI در این دسته از دارایی های مصنوعی قرار می‌گیرد. این دارایی دیجیتال در اکوسیستم پروتکل Compound ارائه می‌شود.
cDAI یک دارایی مصنوعی غیر متمرکز است که ارزش استیبل کوین غیرمتمرکز ارائه شده توسط پروتکل MakerDAO را تقلید می‌کند. هنگامی که کاربران دارایی‌های cDAI خود را وام می‌دهند، به طور سالانه سود متغیری از آن‌ها دریافت می‌کنند.
کالاها و سهام توکنیزه شده (Tokenized Commodities and Equities)
دارایی های مصنوعی فقط به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شوند و می‌توانند کالاها (مانند طلا و نفت) و سهام شرکت‌ها را نیز شامل شوند. این دارایی‌ها، که به عنوان “کالاها و سهام توکنیزه شده” شناخته می‌شوند، امکان معامله و انتقال این دارایی‌های دنیای واقعی را بر روی پلتفرم‌های بلاک‌چین فراهم می‌کنند، بدون اینکه نیاز به ثبت‌نام در پلتفرم خاصی یا مالکیت فیزیکی این دارایی‌ها باشد.
بنابراین، طلا، نقره، سهام اپل و سایر دارایی‌های دنیای واقعی مستقیماً بر روی پلتفرم‌های بلاک‌چین در قالبی آسان برای استفاده، بدون ثبت‌نام در هیچ پلتفرمی، معامله و منتقل می‌شوند.
سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای کسری از این دارایی‌های مصنوعی غیرمتمرکز را داشته باشند که مستقیماً قابل بازخرید با همتایان دنیای واقعی آن‌ها هستند. یک مثال معمولی، کالای sOIL در پلتفرم Synthetix است. این دارایی مصنوعی به کاربران اجازه می‌دهد بدون داشتن یک بشکه نفت خام در سبد سهام خود، به معامله‌گر آن کالا تبدیل شوند.
جدول انواع دارایی های مصنوعی در کریپتو (دسته‌بندی دوم)
نوع دارایی مصنوعی | توضیحات | تمرکز (متمرکز/غیرمتمرکز) | مثال |
|---|---|---|---|
استیبل کوین‌های مصنوعی (Synthetic Stablecoins) | توکن‌هایی که ارزش خود را به یک ارز فیات گره می‌زنند و ثبات قیمت را ارائه می‌دهند. | متمرکز | sUSD (Synthetix) |
توکن‌های اهرمی و معکوس (Leveraged and Inverse Tokens) | توکن‌هایی که سود یا زیان ناشی از تغییرات قیمت یک دارایی پایه را تقویت یا خنثی می‌کنند. | متمرکز | BTC3L (Binance Leveraged Tokens) |
دارایی های مصنوعی با بازدهی (Yield-Bearing Synthetic Assets) | توکن‌هایی که از طریق استیکینگ یا وام‌دهی در پروتکل‌های دیفای، به دارندگان خود سود پرداخت می‌کنند. | غیرمتمرکز | cDAI (Compound) |
کالاها و سهام توکنیزه شده (Tokenized Commodities and Equities) | توکن‌هایی که نشان‌دهنده مالکیت کسری از کالاها یا سهام شرکت‌ها هستند و امکان معامله آن‌ها را در بستر بلاک‌چین فراهم می‌کنند. | غیرمتمرکز | sOIL (Synthetix) |
منظور از دارایی مصنوعی در دیفای چیست؟
هرچند مفهوم دارایی های مصنوعی چیز جدیدی نیست، اما با گسترش امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، اهمیت و کاربرد آن بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. دیفای مجموعه‌ای از برنامه‌ها و پروتکل‌های مالی است که روی شبکه‌های بلاک‌چین اجرا می‌شوند و به کاربران امکان می‌دهند بدون نیاز به واسطه‌های سنتی، به خدمات مالی دسترسی داشته باشند.
در این فضا، دارایی‌های مصنوعی نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ چرا که به افراد اجازه می‌دهند به دارایی‌ها و بازارهایی دسترسی داشته باشند که معمولاً دستیابی به آن‌ها پیچیده یا محدود است. به عنوان مثال، با استفاده از یک دارایی مصنوعی، فرد می‌تواند تغییرات قیمتی سهام یک شرکت خارجی را دنبال کند، بدون آنکه نیاز به افتتاح حساب در کارگزاری بین‌المللی یا پرداخت هزینه‌های اضافی داشته باشد.
علاوه بر این، دارایی های مصنوعی در دیفای امکان طراحی ابزارهای مالی جدید و نوآورانه را فراهم می‌کنند. این ابزارها می‌توانند به افزایش نقدشوندگی و بهره‌وری بازارها کمک کنند. به طور خلاصه، دارایی‌های مصنوعی پلی میان دنیای واقعی و فضای دیجیتال ایجاد می‌کنند و به شکلی غیرمتمرکز، امکان مبادله و دسترسی به انواع دارایی‌ها را فراهم می‌سازند.
تفاوت دارایی های مصنوعی با دارایی‌های مشتقه در چیست؟
اگرچه دارایی‌های مصنوعی و دارایی‌های مشتقه هر دو به نوعی از دارایی‌های پایه خود ارزش می‌گیرند، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد که درک آن‌ها برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری آگاهانه ضروری است. در جدول زیر، به برخی از این تفاوت‌ها اشاره شده است:
ویژگی | دارایی های مصنوعی | دارایی‌های مشتقه |
|---|---|---|
پلتفرم | بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند | بازارهای مالی سنتی |
تمرکز | غیرمتمرکز | متمرکز |
شفافیت | بالا (تمام تراکنش‌ها در بلاک‌چین ثبت می‌شوند) | ممکن است پایین باشد (وابسته به واسطه‌های مالی) |
امنیت | بالا (به دلیل استفاده از بلاک‌چین) | ممکن است پایین باشد (وابسته به واسطه‌های مالی) |
دسترسی | جهانی | ممکن است محدود باشد |
هزینه‌ها | پایین | ممکن است بالا باشد |
انعطاف‌پذیری | بالا | ممکن است پایین باشد |
فناوری‌های زیربنایی دارایی های مصنوعی
در پشت صحنه دارایی‌های مصنوعی، فناوری‌های قدرتمندی قرار دارند که عملکرد و امنیت آن‌ها را تضمین می‌کنند. در ادامه به بررسی این فناوری‌ها می‌پردازیم:
بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند
بلاک‌چین، به عنوان یک دفتر کل توزیع‌شده و تغییرناپذیر، زیربنای اصلی ایجاد و مدیریت دارایی های مصنوعی را تشکیل می‌دهد. این فناوری امکان ثبت تمام تراکنش‌ها و قراردادها را به صورت شفاف و امن فراهم می‌کند و از دستکاری و تقلب جلوگیری می‌کند.
قراردادهای هوشمند، برنامه‌های کامپیوتری خودکاری هستند که بر روی بلاک‌چین اجرا می‌شوند و شرایط توافق‌نامه‌های مالی را به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه اجرا می‌کنند.
این قراردادها، هسته اصلی عملکرد دارایی‌های مصنوعی را تشکیل می‌دهند و امکان ایجاد، معامله و مدیریت این دارایی‌ها را به صورت غیرمتمرکز فراهم می‌کنند.
اوراکل‌ها و نقش آن‌ها در قیمت‌گذاری دارایی های مصنوعی
اوراکل‌ها به عنوان پل ارتباطی بین دنیای واقعی و بلاک‌چین عمل می‌کنند و اطلاعاتی مانند قیمت دارایی‌ها، نرخ بهره و سایر داده‌های مورد نیاز را به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند.
این اطلاعات برای تعیین ارزش دارایی های مصنوعی و اجرای صحیح قراردادها ضروری هستند؛ زیرا قیمت دارایی‌های مصنوعی باید به طور دقیق منعکس‌کننده قیمت دارایی‌های پایه‌ای باشد که آن‌ها را دنبال می‌کنند.
اوراکل‌ها می‌توانند متمرکز یا غیرمتمرکز باشند و انتخاب اوراکل مناسب برای اطمینان از دقت، امنیت و قابلیت اطمینان دارایی های مصنوعی بسیار مهم است؛ زیرا هرگونه خطا یا دستکاری در اطلاعات ارائه شده توسط اوراکل‌ها می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر ارزش و عملکرد دارایی‌های مصنوعی داشته باشد.
وثیقه‌گذاری(Collateralization) و مکانیزم‌های حفظ ارزش
وثیقه‌گذاری یکی از مکانیزم‌های اساسی در ایجاد و حفظ ارزش دارایی های مصنوعی است. برای ایجاد یک دارایی مصنوعی، کاربران معمولاً باید مقدار مشخصی از ارزهای دیجیتال را به عنوان وثیقه در یک قرارداد هوشمند قفل کنند.
این وثیقه‌ها یا دارایی‌های استیک شده به عنوان پشتوانه دارایی مصنوعی عمل می‌کنند و تضمین می‌کنند که ارزش دارایی مصنوعی همیشه با ارزش دارایی پایه مرتبط است و در صورت لزوم، می‌توان از آن‌ها برای بازخرید دارایی مصنوعی استفاده کرد. مکانیزم‌های مختلفی برای حفظ ارزش دارایی‌های مصنوعی وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
1. وثیقه‌گذاری بیش از حد (Overcollateralization): در این مکانیزم، ارزش وثیقه‌های قفل شده در قرارداد هوشمند، بیشتر از ارزش دارایی‌های مصنوعی ایجاد شده است. این امر به افزایش امنیت و کاهش ریسک سیستم کمک می‌کند، زیرا در صورت کاهش شدید قیمت دارایی پایه، وثیقه‌های اضافی می‌توانند از سقوط ارزش دارایی مصنوعی جلوگیری کنند.
مثال‌هایی از وثیقه‌گذاری بیش از حد (Overcollateralization)
DAI (MakerDAO): یکی از شناخته‌شده‌ترین استیبل کوین‌های غیرمتمرکز است که از وثیقه‌گذاری بیش از حد برای حفظ ارزش خود در برابر دلار آمریکا استفاده می‌کند. کاربران برای ایجاد DAI، باید اتریوم یا سایر ارزهای دیجیتال مورد قبول را به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند MakerDAO قفل کنند. ارزش این وثیقه‌ها باید همواره بیشتر از ارزش DAI ایجاد شده باشد تا در صورت کاهش قیمت وثیقه‌ها، سیستم بتواند از طریق فروش آن‌ها، ارزش DAI را حفظ کند.
Synthetix (SNX): در پلتفرم Synthetix، کاربران برای ایجاد دارایی های مصنوعی (Synths) باید توکن‌های SNX را به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند قفل کنند. نسبت وثیقه‌گذاری در Synthetix معمولاً بین 400٪ تا 750٪ است، به این معنی که ارزش SNX قفل شده باید چندین برابر ارزش Synths ایجاد شده باشد. این وثیقه‌گذاری بیش از حد، به حفظ ثبات و امنیت سیستم کمک می‌کند و از کاهش شدید ارزش Synths در صورت نوسانات بازار جلوگیری می‌کند.
2. استفاده از الگوریتم‌های پایداری قیمت: در این مکانیزم، از الگوریتم‌های پیچیده‌ای برای تنظیم عرضه و تقاضای دارایی مصنوعی استفاده می‌شود تا قیمت آن همواره با قیمت دارایی پایه همخوانی داشته باشد. این الگوریتم‌ها می‌توانند با افزایش یا کاهش عرضه توکن‌ها، در صورت نیاز، به حفظ ثبات قیمت کمک کنند.
مثال‌هایی از استفاده از الگوریتم‌های پایداری قیمت
Ampleforth (AMPL): یک ارز دیجیتال الگوریتمی است که از مکانیزم‌های پایداری قیمت برای حفظ ارزش خود در برابر دلار آمریکا استفاده می‌کند. Ampleforth به جای وثیقه‌گذاری، از یک الگوریتم مبتنی بر عرضه و تقاضا برای تنظیم تعداد توکن‌های در گردش استفاده می‌کند. در صورت افزایش قیمت AMPL نسبت به دلار، تعداد توکن‌ها افزایش می‌یابد و در صورت کاهش قیمت، تعداد توکن‌ها کاهش می‌یابد. این مکانیزم به حفظ ثبات قیمت AMPL در طولانی‌مدت کمک می‌کند.
Frax (FRAX): یک استیبل کوین کسری–الگوریتمی است که از ترکیبی از وثیقه‌گذاری و الگوریتم‌های پایداری قیمت برای حفظ ارزش خود در برابر دلار آمریکا استفاده می‌کند. بخشی از عرضه FRAX توسط وثیقه‌ها (مانند USDC و USDT) پشتیبانی می‌شود و بخش دیگر توسط یک الگوریتم پایداری قیمت کنترل می‌شود. این رویکرد ترکیبی، مزایای هر دو مکانیزم را به همراه دارد و به افزایش ثبات و انعطاف‌پذیری FRAX کمک می‌کند.
TerraUSD (UST): یک استیبل کوین الگوریتمی بود که از یک مکانیزم پیچیده برای حفظ ارزش خود در برابر دلار آمریکا استفاده می‌کرد. این مکانیزم شامل سوزاندن توکن Luna برای ایجاد UST و بالعکس بود. با این حال، این مکانیزم در نهایت منجر به سقوط ارزش UST و Luna در سال 2022 شد که نشان‌دهنده ریسک‌های مرتبط با الگوریتم‌های پایداری قیمت است.
نحوه ایجاد دارایی های مصنوعی
ایجاد دارایی‌های مصنوعی در دنیای کریپتو و دیفای، فرآیندی مبتنی بر فناوری بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند است که به کاربران امکان می‌دهد تا بدون نیاز به مالکیت مستقیم دارایی‌های پایه، در معرض قیمت و سایر ویژگی‌های آن‌ها قرار بگیرند. این فرآیند معمولاً شامل مراحل زیر است:
انتخاب دارایی پایه
در ابتدا، کاربر دارایی‌ای را که می‌خواهد یک نسخه مصنوعی از آن ایجاد کند، انتخاب می‌کند. این دارایی می‌تواند شامل سهام، کالاها، ارزهای فیات، یا حتی شاخص‌های اقتصادی باشد. انتخاب دارایی پایه به اهداف سرمایه‌گذاری و ریسک‌پذیری کاربر بستگی دارد.
وثیقه‌گذاری
پس از انتخاب دارایی پایه، کاربر باید مقدار مشخصی از ارزهای دیجیتال را به عنوان وثیقه در یک قرارداد هوشمند قفل کند. این وثیقه‌ها به عنوان پشتوانه دارایی مصنوعی عمل می‌کنند و تضمین می‌کنند که ارزش دارایی مصنوعی همیشه با ارزش دارایی پایه مرتبط است.
مقدار وثیقه مورد نیاز، بسته به نوع دارایی مصنوعی و پلتفرم مورد استفاده، متفاوت است و معمولاً به صورت درصدی از ارزش دارایی مصنوعی تعیین می‌شود. به عنوان مثال، در برخی پلتفرم‌ها، برای ایجاد یک دارایی مصنوعی با ارزش 100 دلار، ممکن است نیاز به قفل کردن 200 دلار ارز دیجیتال به عنوان وثیقه باشد. این وثیقه‌گذاری بیش از حد، به افزایش امنیت و کاهش ریسک سیستم کمک می‌کند و از کاهش شدید ارزش دارایی مصنوعی در صورت نوسانات بازار جلوگیری می‌کند.
صدور دارایی مصنوعی
پس از تأیید وثیقه توسط قرارداد هوشمند، توکن‌های نماینده‌ی دارایی مصنوعی صادر می‌شوند. این توکن‌ها در واقع نشانگر مالکیت کاربر بر روی دارایی مصنوعی هستند و می‌توانند در بازارهای دیفای معامله شوند. فرآیند صدور دارایی مصنوعی به صورت خودکار و توسط قرارداد هوشمند انجام می‌شود و نیازی به دخالت واسطه‌ها یا نهادهای متمرکز ندارد.
معامله و مدیریت
پس از صدور دارایی مصنوعی، کاربر می‌تواند توکن‌های مربوطه را در بازارهای دیفای معامله کند، آن‌ها را در کیف پول خود نگهداری کند یا از آن‌ها برای اهداف دیگر مانند وثیقه‌گذاری در سایر پروتکل‌های دیفای استفاده کند.
دارایی‌های مصنوعی به کاربران امکان می‌دهند تا به راحتی و با کارمزدهای پایین، در معرض تغییرات قیمت دارایی‌های پایه قرار بگیرند و از این طریق، به اهداف سرمایه‌گذاری و معاملاتی خود دست یابند.
مزایای دارایی های مصنوعی چیست؟
دارایی های مصنوعی، با ترکیب ویژگی‌های مثبت دارایی‌های سنتی و فناوری بلاک‌چین، مزایای متعددی را برای کاربران و بازارهای مالی به همراه دارند. برخی از این مزایا عبارتند از:
دسترسی جهانی
دارایی‌های مصنوعی از طریق پلتفرم‌های دیفای قابل دسترسی هستند که به کاربران در سراسر جهان امکان دسترسی به این دارایی‌ها را می‌دهد، صرف نظر از موقعیت جغرافیایی یا محدودیت‌های دسترسی به بازارهای مالی سنتی.
تنوع‌پذیری پرتفوی و مدیریت ریسک
دارایی های مصنوعی امکان ایجاد پرتفوی‌های متنوع‌تر را فراهم می‌کنند و به کاربران کمک می‌کنند تا ریسک‌های خود را بهتر مدیریت کنند. با دسترسی به طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها، کاربران می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های خود را در بین صنایع، مناطق جغرافیایی و کلاس‌های دارایی مختلف توزیع کنند و از این طریق، ریسک کلی پرتفوی خود را کاهش دهند.
نقدینگی بیشتر و کارایی بازار
دارایی‌های مصنوعی می‌توانند به افزایش نقدینگی و کارایی بازارها کمک کنند، زیرا امکان معامله آن‌ها به صورت 24 ساعته و در سراسر جهان وجود دارد. این امر به ویژه در بازارهایی که با مشکل نقدینگی مواجه هستند، می‌تواند بسیار مفید باشد و به کاهش هزینه‌های معاملات و افزایش سرعت انجام تراکنش‌ها کمک کند.
کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت
با حذف واسطه‌ها و استفاده از قراردادهای هوشمند، هزینه‌های معاملات و تسویه دارایی‌های مصنوعی کاهش می‌یابد و سرعت انجام تراکنش‌ها افزایش می‌یابد. این امر به ویژه در مقایسه با بازارهای مالی سنتی که با هزینه‌های بالا و فرآیندهای طولانی و پیچیده روبرو هستند، بسیار جذاب است.
شفافیت و امنیت
تمام تراکنش‌ها و قراردادهای مربوط به دارایی های مصنوعی بر روی بلاک‌چین ثبت می‌شوند که این امر شفافیت و امنیت بالایی را برای کاربران فراهم می‌کند.
بلاک‌چین به عنوان یک دفتر کل توزیع‌شده و تغییرناپذیر، امکان پیگیری و بررسی تمام تراکنش‌ها را فراهم می‌کند و از دستکاری و تقلب جلوگیری می‌کند؛ بنابراین، کاربران می‌توانند با اطمینان بیشتری در دارایی‌های مصنوعی سرمایه‌گذاری و معامله کنند.
کاربرد دارایی های مصنوعی چیست؟
کاربردهای دارایی‌های مصنوعی در دنیای کریپتو و دیفای بسیار گسترده و متنوع است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
معاملات و سرمایه‌گذاری
کاربران می‌توانند از دارایی‌های مصنوعی برای معامله و سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف استفاده کنند و از نوسانات قیمت سود ببرند؛ بنابراین، این دارایی‌ها فرصت‌های جدیدی را برای کسب سود در اختیار کاربران قرار می‌دهند و به آن‌ها اجازه می‌دهند تا در بازارهایی که به طور معمول دسترسی به آن‌ها دشوار یا پرهزینه است، شرکت کنند.
کسب سود از طریق Yield Farming و تأمین نقدینگی
یکی از کاربردهای جذاب دارایی های مصنوعی در دنیای دیفای، امکان کسب سود از طریق Yield Farming و تأمین نقدینگی است. کاربران می‌توانند با استیکینگ (قفل کردن) یا وام‌دهی دارایی‌های مصنوعی خود در پروتکل‌های دیفای، در ازای دریافت پاداش، به افزایش نقدینگی و بهبود عملکرد این پروتکل‌ها کمک کنند. این پاداش‌ها می‌توانند شامل توکن‌های بومی پروتکل، کارمزدهای تراکنش یا سایر مشوق‌ها باشند.
مدیریت ریسک و پوشش ریسک (Hedging)
سرمایه‌گذاران می‌توانند از دارایی‌های مصنوعی برای پوشش ریسک و کاهش اثرات نوسانات بازار بر پرتفوی خود استفاده کنند؛ به عنوان مثال، اگر یک سرمایه‌گذار نگران کاهش قیمت بیت‌کوین باشد، می‌تواند با خرید یک دارایی مصنوعی که ارزش آن با کاهش قیمت بیت‌کوین افزایش می‌یابد (مانند یک توکن معکوس)، ریسک خود را کاهش دهد؛ یا اگر یک سرمایه‌گذار بخواهد در معرض قیمت طلا قرار بگیرد اما نمی‌خواهد طلای فیزیکی خریداری کند، می‌تواند با خرید یک دارایی مصنوعی که قیمت طلا را دنبال می‌کند، به هدف خود برسد.
چالش‌ها و ریسک‌های دارایی های مصنوعی
با وجود مزایای فراوان، دارایی‌های مصنوعی با چالش‌ها و ریسک‌هایی نیز همراه هستند که باید در نظر گرفته شوند:
پیچیدگی فنی و نیاز به دانش تخصصی
ایجاد، مدیریت و معامله دارایی های مصنوعی نیازمند دانش فنی در حوزه بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند و مکانیزم‌های مالی است. این پیچیدگی می‌تواند برای برخی کاربران چالش‌برانگیز باشد و نیاز به آموزش و آگاهی‌بخشی دارد؛ بنابراین، قبل از ورود به دنیای دارایی‌های مصنوعی، بهتر است که کاربران با مفاهیم و فناوری‌های مرتبط با آن‌ها آشنا شوند و درک درستی از نحوه عملکرد و ریسک‌های آن‌ها داشته باشند.
ریسک‌های مرتبط با اوراکل‌ها و قراردادهای هوشمند
اوراکل‌ها و قراردادهای هوشمند، اجزای حیاتی در عملکرد دارایی‌های مصنوعی هستند و هرگونه نقص یا حمله به آن‌ها می‌تواند منجر به خسارات مالی قابل توجهی شود؛ بنابراین، اطمینان از امنیت و قابلیت اطمینان این فناوری‌ها بسیار مهم است و توسعه‌دهندگان و پلتفرم‌های ارائه دهنده دارایی های مصنوعی باید به طور مداوم در حال بهبود و به‌روزرسانی سیستم‌های خود باشند تا از هرگونه آسیب‌پذیری جلوگیری کنند.
عدم قطعیت‌های قانونی و نظارتی
حوزه کریپتو و دیفای هنوز در بسیاری از کشورها با چارچوب‌های قانونی و نظارتی مشخصی روبرو نیست. این عدم قطعیت می‌تواند چالش‌هایی را برای کاربران و توسعه‌دهندگان دارایی های مصنوعی ایجاد کند و مانع از پذیرش گسترده آن‌ها شود.
در نتیجه، توسعه و اجرای قوانین و مقررات شفاف و جامع در این حوزه، می‌تواند به افزایش اعتماد کاربران و توسعه پایدار بازار دارایی‌های مصنوعی کمک کند.
نوسانات بازار و ریسک‌های مالی
بازار کریپتو به دلیل نوسانات بالا شناخته شده است و دارایی‌های مصنوعی نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ بنابراین، سرمایه‌گذاران باید از ریسک‌های نوسانات بازار آگاه باشند و استراتژی‌های مدیریت ریسک مناسبی را اتخاذ کنند؛ همچنین، تنوع‌بخشی پرتفوی و سرمایه‌گذاری تنها با سرمایه‌ای که می‌توانند از دست بدهند، از جمله راهکارهای کاهش ریسک در این بازار پرنوسان است.
معرفی پلتفرم‌های معروف برای دارایی های مصنوعی
در حال حاضر، پلتفرم‌های مختلفی برای ایجاد و معامله دارایی‌های مصنوعی در دسترس هستند که هر یک ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. برخی از معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از:
Synthetix
یکی از پیشگامان در حوزه دارایی‌های مصنوعی است که بر بستر اتریوم فعالیت می‌کند و امکان ایجاد و معامله طیف گسترده‌ای از دارایی های مصنوعی، از جمله ارزهای فیات، کالاها و شاخص‌های بازار را فراهم می‌کند.
این پلتفرم با استفاده از مکانیزم وثیقه‌گذاری بیش از حد و اوراکل‌های غیرمتمرکز، امنیت و ثبات دارایی‌های مصنوعی را تضمین می‌کند.
Mirror Protocol
این پلتفرم بر بستر بلاک‌چین Terra ساخته شده است و تمرکز آن بر روی ایجاد دارایی های مصنوعی مرتبط با سهام شرکت‌های بزرگ است. Mirror Protocol به کاربران امکان می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز و با کارمزدهای پایین، در معرض قیمت سهام شرکت‌های معروفی مانند تسلا، اپل و آمازون قرار بگیرند.
UMA
پروتکل Universal Market Access یا UMA، یک پلتفرم متن‌باز و انعطاف‌پذیر برای ایجاد دارایی های مصنوعی سفارشی است. این پروتکل به کاربران اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند خود را برای تعریف شرایط و ویژگی‌های دارایی‌های مصنوعی ایجاد کنند و از این طریق، ابزارهای مالی جدید و نوآورانه را در بستر بلاک‌چین پیاده‌سازی کنند.
سایر پلتفرم‌های مهم
علاوه بر پلتفرم‌های ذکر شده، پلتفرم‌های دیگری مانند dYdX، Linear Finance، Perpetual Protocol و Hegic نیز در حال حاضر در حوزه دارایی های مصنوعی فعالیت می‌کنند و هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. انتخاب پلتفرم مناسب برای کاربران، به نیازها، ترجیحات و سطح دانش فنی آن‌ها بستگی دارد.
آینده دارایی های مصنوعی و تأثیر آن‌ها بر دنیای مالی
دارایی‌های مصنوعی، با توجه به مزایا و امکانات بی‌نظیری که ارائه می‌دهند، پتانسیل بالایی برای تغییر و تحول دنیای مالی دارند. با پیشرفت فناوری بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند، انتظار می‌رود که این دارایی‌ها به طور فزاینده‌ای در بازارهای مالی مورد استفاده قرار گیرند و به کاربران امکان دسترسی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید و متنوع‌تری را بدهند. همچنین، دارایی های مصنوعی می‌توانند به بهبود کارایی، شفافیت و امنیت بازارهای مالی کمک کنند و نقش مهمی در توسعه و گسترش دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایفا کنند.
با این حال، برای تحقق کامل پتانسیل دارایی‌های مصنوعی، لازم است چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با آن‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد و راهکارهای مناسبی برای مدیریت آن‌ها ارائه شود.
توسعه فناوری‌های زیربنایی، افزایش آگاهی کاربران و ایجاد چارچوب‌های قانونی و نظارتی مناسب، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به رشد و توسعه پایدار دارایی های مصنوعی در آینده کمک کنند.
نتیجه‌گیری
دارایی های مصنوعی، یکی از نوآوری‌های مهم در دنیای کریپتو و دیفای هستند که با ارائه مزایای متعدد، پتانسیل بالایی برای تغییر و تحول بازارهای مالی دارند.
این دارایی‌ها با بهره‌گیری از فناوری بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند، امکان دسترسی به طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها و بازارها، تنوع‌پذیری پرتفوی، مدیریت ریسک و افزایش کارایی بازار را فراهم می‌کنند و می‌توانند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در دنیای دیجیتال عمل کنند.
اگرچه دارایی های مصنوعی با چالش‌ها و ریسک‌هایی نیز همراه هستند، اما با توسعه فناوری‌ها، افزایش آگاهی کاربران و ایجاد چارچوب‌های قانونی مناسب، می‌توان انتظار داشت که این دارایی‌ها به یکی از ابزارهای اصلی در دنیای مالی آینده تبدیل شوند و نقش مهمی در شکل‌دهی به اقتصاد دیجیتال ایفا کنند؛ بنابراین، درک عمیق‌تر از این ابزارها و استفاده هوشمندانه از آن‌ها می‌تواند به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران کمک کند تا از فرصت‌های بی‌نظیر این بازار بهره‌مند شوند و در عین حال، ریسک‌های خود را مدیریت کنند.
سؤالات متداول در مورد دارایی های مصنوعی
دارایی های مصنوعی دقیقاً چه هستند و چگونه کار می‌کنند؟
دارایی های مصنوعی توکن‌های مبتنی بر بلاک‌چین هستند که ارزش و رفتار دارایی‌های دنیای واقعی (مانند سهام، کالاها و ارزها) یا سایر دارایی‌های دیجیتال را تقلید می‌کنند. آن‌ها از قراردادهای هوشمند و اوراکل‌ها برای ردیابی قیمت و ویژگی‌های دارایی پایه استفاده می‌کنند و به کاربران امکان می‌دهند بدون نیاز به مالکیت مستقیم، در معرض تغییرات قیمت و سایر ویژگی‌های دارایی پایه قرار بگیرند.
دارایی های مصنوعی چه تفاوتی با دارایی‌های واقعی دارند؟
دارایی های مصنوعی، نمایش دیجیتالی از دارایی‌های واقعی هستند که بر بستر بلاک‌چین ایجاد می‌شوند و امکان معامله و سرمایه‌گذاری بر روی آن‌ها را بدون نیاز به مالکیت مستقیم دارایی پایه فراهم می‌کنند، در حالی که دارایی‌های واقعی، موجودیت فیزیکی یا حقوقی دارند و مالکیت آن‌ها به صورت مستقیم قابل انتقال است.
آیا سرمایه‌گذاری در دارایی های مصنوعی امن است؟
سرمایه‌گذاری در دارایی های مصنوعی، مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، با ریسک‌هایی همراه است. با این حال، استفاده از فناوری بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند، امنیت و شفافیت بیشتری را نسبت به بازارهای مالی سنتی فراهم می‌کند. البته، انتخاب پلتفرم‌های معتبر و مدیریت ریسک مناسب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
آیا دارایی های مصنوعی تحت نظارت قانونی قرار دارند؟
در حال حاضر، حوزه کریپتو و دیفای، از جمله دارایی های مصنوعی، در بسیاری از کشورها با چارچوب‌های قانونی و نظارتی مشخصی روبرو نیست. این موضوع می‌تواند چالش‌هایی را برای کاربران و توسعه‌دهندگان ایجاد کند؛ اما با گذشت زمان و افزایش پذیرش این فناوری‌ها، انتظار می‌رود که قوانین و مقررات شفاف‌تری در این زمینه تدوین و اجرا شود.
آینده دارایی های مصنوعی چگونه خواهد بود؟
با توجه به مزایا و پتانسیل بالای دارایی های مصنوعی، انتظار می‌رود که این ابزارها در آینده نقش مهمی در بازارهای مالی ایفا کنند و به کاربران امکان دسترسی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید و متنوع‌تری را بدهند. همچنین، پیشرفت فناوری بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند می‌تواند به بهبود کارایی، شفافیت و امنیت دارایی های مصنوعی کمک کند و آن‌ها را به یکی از ابزارهای اصلی در دنیای مالی آینده تبدیل نماید.
