بازار ارزهای دیجیتال، دنیایی پرشتاب و پویا است که در آن، بازیگران مختلف برای تصاحب جایگاه برتر با یکدیگر رقابت میکنند. در این میان، مفهوم “تسلط” یا “دامیننس” نقشی کلیدی ایفا میکند و به عنوان شاخصی حیاتی برای سنجش قدرت و نفوذ هر ارز دیجیتال در این پهنه بیکران عمل میکند. در ادامه با مجله آموزشی موربیت همراه باشید.
تسلط (دامیننس) ارز دیجیتال چیست؟
به زبان ساده، تسلط یک ارز دیجیتال، سهم آن ارز از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال را نشان میدهد. به عبارت دیگر، این عدد بیان میکند که چه درصدی از کل پول سرمایه گذاری شده در این حوزه، به آن ارز خاص اختصاص یافته است. برای محاسبه تسلط یک ارز دیجیتال، کافی است ارزش بازار آن را بر کل ارزش بازار تمام ارزهای دیجیتال تقسیم کرده و حاصل را در 100 ضرب کنیم.
مثالی از تسلط:
فرض کنید در تاریخ مشخصی، کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال 1000 میلیارد دلار باشد. در این تاریخ، ارزش بازار بیت کوین 450 میلیارد دلار و ارزش بازار اتریوم 200 میلیارد دلار است. با استفاده از فرمول ذکر شده، dominance بیت کوین %45 و تسلط اتریوم %20 خواهد بود.
چرا dominance ارز دیجیتال مهم است؟
اهمیت تسلط ارز دیجیتال را میتوان در موارد زیر خالصه کرد:
قدرت و نفوذ
تسلط بالا نشان دهنده قدرت و نفوذ یک ارز دیجیتال در بازار است. ارزهای دیجیتالی که تسلط بالایی دارند، به عنوان بازیگران اصلی این حوزه شناخته میشوند و میتوانند روند کلی بازار را تحت تاثیر قرار دهند.
مثالی از قدرت و نفوذ:
در سال ،2017 بیت کوین با تسلط بیش از %80 بر بازار ارزهای دیجیتال، نقش تعیین کننده ای در قیمت گذاری سایر ارزهای دیجیتال داشت. به طوری که افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین، به طور مستقیم بر قیمت سایر ارزها اثر میگذاشت.
جذب سرمایه گذار
سرمایه گذاران تمایل دارند که پول خود را در ارزهای دیجیتالی با dominance بالا سرمایه گذاری کنند، زیرا این ارزها را امن تر و قابل اعتمادتر میدانند.
مثالی از جذب سرمایه گذار:
طبق داده های (Glassnode) در سال 2023 ،بیت کوین با تسلط %47 بر بازار، بیشترین سهم را در میان صندوق های سرمایه گذاری ارز دیجیتال (GrayscaleTrust Bitcoin)به خود اختصاص داد.
معیار سنجش
تسلط یک ارز دیجیتال، معیاری برای سنجش عملکرد آن در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال است.
مثالی از معیار سنجش:
در سال ،2022 اتریوم با افزایش سهم بازار خود از %12 به ،%18 نشان داد که عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین که سهم بازار خود را از %60 به %47 کاهش داده بود، داشته است.
کدام ارز دیجیتال بر بازار تسلط دارد؟
در حال حاضر، بیت کوین به عنوان اولین و شناخته شده ترین ارز دیجیتال، با اختلافی قابل توجه، بر بازار تسلط دارد.
آیا تسلط بیت کوین دائمی خواهد بود؟
با وجود اینکه بیت کوین جایگاه خود را به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال حفظ کرده است، اما در سال های اخیر شاهد کاهش تدریجی dominance آن بوده ایم. این موضوع نشان میدهد که بازار در حال تنوع یافتن است و سرمایه گذاران به دنبال ارزهای دیجیتال جدید و نوآورانه تر هستند.
دلایل کاهش دامیننس بیت کوین
دلایل کاهش تسلط بیت کوین به شرح زیر است:
نوسانات قیمتی بیت کوین
بیت کوین به دلیل نوسانات قیمتی بالا، ریسک سرمایه گذاری بیشتری را به همراه دارد. این موضوع باعث شده است تا برخی از سرمایه گذاران به سمت ارزهای دیجیتال با ثبات تر تمایل پیدا کنند.
مثالی از نوسانات قیمتی:
در سال ،2021 قیمت بیت کوین از 64 هزار دلار به 30 هزار دلار سقوط کرد. این نوسان شدید قیمتی، بسیاری از سرمایه گذاران را نگران کرد و باعث شد تا به دنبال ارزهای دیجیتال با ثبات تر مانند تتر و USD Coin بروند.
محدودیت های تراکنش بیت کوین
بیت کوین به دلیل سرعت پایین تراکنش و کارمزدهای بالا، برای استفاده های روزمره چندان مناسب نیست. این موضوع باعث شده است تا برخی از کاربران به سمت ارزهای دیجیتال با کارایی بیشتر، مانند اتریوم و سولانا، روی بیاورند.
مثالی از محدودیت های تراکنش:
در سال ،2022 تراکنش های بیت کوین به طور متوسط 10 دقیقه طول میکشید و کارمزد تراکنش به 20 دلار میرسید. این موضوع استفاده از بیت کوین برای پرداخت های روزانه را غیرعملی میکرد.
نگرانیهای زیست محیطی
استخراج بیت کوین به دلیل مصرف برق بالا، نگرانی های زیست محیطی را به همراه دارد. این موضوع باعث شده است تا برخی از سرمایه گذاران به سمت ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم که از روش های استخراج کم مصرف تر استفاده میکنند، تمایل پیدا کنند.
مثالی از نگرانی های زیست محیطی:
در سال ،2021 ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، به دلیل نگرانی های زیست محیطی، استفاده از بیت کوین را برای پرداخت های اتومبیل های تسلا متوقف کرد.
عوامل تاثیرگذار بر دامیننس ارزهای دیجیتال
عوامل مختلفی میتوانند بر تسلط یک ارز دیجیتال تاثیر بگذارند، از جمله:
عملکرد قیمتی
افزایش قیمت یک ارز دیجیتال، میتواند به افزایش تسلط آن منجر شود.
حجم معاملات
افزایش حجم خرید و فروش ارز دیجیتال، نشان دهنده علاقه سرمایه گذاران به آن و در نتیجه، افزایش دامیننس آن است.
مثالی از حجم معاملات:
در سال ،2022 حجم معاملات روزانه اتریوم از 20 میلیارد دلار به 50 میلیارد دلار افزایش یافت. این موضوع نشان دهنده افزایش علاقه سرمایه گذاران به این ارز دیجیتال بود.
پوشش رسانه ای
اخبار و رویدادهای مثبت پیرامون یک ارز دیجیتال، میتواند به جذب سرمایه گذار جدید و افزایش dominance آن کمک کند.
مثالی از پوشش رسانه ای:
در سال ،2021 پذیرش بیت کوین توسط شرکت هایی مانند تسلا و پی پال، اخبار مثبتی را برای این ارز دیجیتال به همراه داشت و به افزایش دامیننس آن کمک کرد.
توسعه تکنولوژی
نوآوری و به روزرسانی های تکنولوژیکی در یک ارز دیجیتال، میتواند جذابیت آن را برای سرمایه گذاران افزایش داده و به تسلط آن در بازار بیانجامد.
مثالی از توسعه تکنولوژی:
در سال ،2022 به روزرسانی Merge در اتریوم، کارایی این ارز دیجیتال را به طور قابل توجهی افزایش داد و به جذب سرمایه گذاران جدید کمک کرد.
سناریوهای آینده تسلط ارزهای دیجیتال
پیشبینی آینده بازار ارزهای دیجیتال دشوار است، اما میتوان با اطمینان گفت که این بازار در حال رشد و تکامل است. در این میان، ارزهای دیجیتالی که بتوانند خود را با شرایط جدید وفق داده و نوآوری های جدیدی ارائه کنند، شانس بیشتری برای تصاحب تاج و تخت خواهند داشت.
سناریوهای احتمالی
1-دامیننس بیت کوین: بیت کوین با وجود چالش هایی که با آن روبرو است، همچنان به عنوان ارز دیجیتال برتر شناخته میشود و سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص میدهد.
دلایل:
برند قوی: بیت کوین به عنوان اولین و شناخته شده ترین ارز دیجیتال، از برند قوی و وفاداری بالایی در بین کاربران برخوردار است.
پذیرش فزاینده: بیت کوین به طور فزایندهای توسط شرکت ها و موسسات مالی پذیرفته میشود.
ذخیره ارزش: برخی از سرمایه گذاران بیت کوین را به عنوان ذخیره ارزش، مانند طلا، میدانند.
2-تسلط چند ارزی: چندین ارز دیجیتال مانند اتریوم، بایننس کوین و کاردانو، سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص میدهند و هیچ ارز دیجیتالی به طور کامل بر بازار مسلط نخواهد بود.
دلایل:
رشد و نوآوری: ارزهای دیجیتال جدید دائمًا در حال ظهور و توسعه هستند و هر کدام ویژگی ها و مزایای منحصر به فرد خود را ارائه میکنند.
تنوع سازی: سرمایه گذاران به دنبال تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری خود در ارزهای دیجیتال مختلف هستند.
موارد استفاده: هر ارز دیجیتال میتواند برای موارد استفاده خاص مناسب تر باشد.
3-ظهور ارزهای دیجیتال جدید: ارزهای دیجیتال جدیدی با ویژگی ها و قابلیت های نوآورانه، به بازار عرضه میشوند و سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص میدهند.
دلایل:
نیازهای جدید: ارزهای دیجیتال جدید میتوانند برای پاسخگویی به نیازهای جدیدی که در حال ظهور هستند، طراحی شوند.
بهبود کارایی: ارزهای دیجیتال جدید میتوانند از فناوری های جدید برای بهبود کارایی و مقیاس پذیری خود استفاده کنند.
تمرکز بر حریم خصوصی: ارزهای دیجیتال جدید میتوانند بر حریم خصوصی و امنیت کاربران تمرکز بیشتری داشته باشند.
نکته پایانی
تسلط ارزهای دیجیتال، معیاری پویا و در حال تغییر است که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار میگیرد. در این رقابت نفسگیر، هیچ ارز دیجیتالی به طور قطعی برنده نخواهد بود و احتمالا شاهد ظهور و افول ارزهای دیجیتال مختلف در طول زمان خواهیم بود.
