توکن غیرمثلی چیست؟ همه چیز درباره توکن‌‌های NFT

توکن NFT و یا همان توکن غیرمثلی، مخفف عبارت None Fungible Token بوده و به معنی ارزها و یا توکن های غیر قابل تعویض است. ویکی پدیا NFT را اینگونه توضیح داده است: توکن  غیرمثلی و یا همان NFTها ارزهای دیجیتال منحصر به فردی هستند که هرکدام ویژگی ها و ارزش خاص خود را داشته و از این رو، یک توکن NFT با سایر توکن های بازار خرید و فروش ارز دیجیتال  قابل معاوضه نیست. و اما نکته مهمی که درباره توکن NFT باید به خاطر داشته باشید، ماهیت متفاوت آن با سایر دارایی هاست.
سایر دارایی ها مانند بیت کوین، اتریوم، ارزهای فیات (ارز رایج کشورها مانند دلار، یورو، ریال و..) ارزهای تعویض پذیر هستند. بدین معنی که هر واحد از این دارایی ها با واحدهای دیگر برابر بوده و از همین رو می توان آن ها را با یکدیگر تعویض کرد. به عنوان مثال اگر شما به فردی دیگر بیت کوین و یا پول نقد قرض بدهید، این انتظار را ندارید که دقیقا همان بیت کوین و یا همان اسکناس را از آن شخص پس بگیرید.

در این میان سوال اینجاست که چه امری تعیین می کند که یک دارایی قابل تعویض است یا غیر قابل تعویض؟ در پاسخ باید بگوییم که این امر، بستگی به نوع دیدگاه ها دارد. برای بهتر متوجه شدن این امر به مثال زیر دقت کنید:

تفاوت توکن NFT با سایر دارایی‌ها

فرض کنید که ویروس کرونا درمان شده است و شما بلاخره قصد دارید تا پس از مدت ها به سالن تئاتر بروید. برای خرید بلیط به وبسایت مورد نظر مراجعه کرده و مشاهده می کنید که قیمت بلیط های طبقه همکف بیشتر از طبقات بالایی است. این بدان معناست که با این وجود که نحوه کارکرد بلیط ها مشابه یکدیگر است، ارزش آن ها باتوجه به نوع دیدگاه انسان ها متفاوت است. همین امر راجع به سایر کالاها مانند اتومبیل ها، لوازم منزل، زمین و خانه و … صدق می‎کند. وقتی شما ماشین خود را به دوستتان قرض می دهید، بی شک انتظار دارید همان ماشین را پس بگیرید، نه ماشینی از همان برند و همان مدل. پس تا اینجا فرق بین دارایی های تعویض پذیر و غیر تعویض پذیر بازگو شد.

البته این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که دارایی ها صرفا در دو دسته تعویض پذیر و تعویض ناپذیر قرار نمی گیرند و این بحث کاملا نسبی است. به عنوان مثال  بیت کوین هایی که در دارک وب مورد استفاده قرار می‎گیرند می توانند بعدها با قیمت های کمتری به فروش برسند و ارزش پایین تری داشته باشند. یا یک مثال ساده تر، اسکناس 50 هزارتومانی عیدی شما که از خانواده دریافت کرده اید، می تواند غیرقابل تعویض با اسکناس های دیگر باشد. بنابراین می توان گفت که برای تمام دارایی ها می توان یک ارزش تعریف کرد و آن دارایی را از سایرین متمایز دانست.

حال برویم بر سر بحث اصلی: توکن NFT چیست؟

توکن NFT چیست؟

توکن های NFT دارایی های رمزنگاری شده ای بوده که درواقع نماینده یک ارزش غیرقابل تعویض مانند آثار هنری، بلیط رویدادها، بازی ها و … هستند. هر توکن NFT دارای یک ارزش منحصر به فرد است که این ارزش بر روی بلاکچین ذخیره می شود. از طرفی به دلیل کمیاب بودن هرکدام از این توکن ها، می توان به عنوان سرمایه گذاری نیز به این دارایی ها نگاه کرد. ممکن است سوال پیش بیاید که مالکیت این توکن ها که عموما بسیار گران هستند چگونه اثبات می شود؟

در پاسخ باید بگوییم که مالکیت این توکن ها بر روی بلاکچین به ثبت می رسد. همانطور که می دانید، بلاکچین یک زنجیره‌ای از اطلاعات و تراکنش ها است که به هیچ عنوان تغییر پیدا نمی‎‌کند و هیچ شخصی نمی تواند اطلاعات آن را حذف کند. کاربران با خرید توکن های NFT، مانند سایر رمزارزها می توانند NFTهای خود را به کیف پول شخصی انتقال داده و از آن ها نگه‌داری کنند.

استاندارد توکن های NFT

در ابتدای ورود NFT ها به بازار ارزهای دیجیتال، این ارزها در قالب استاندارد ERC-721 در اختیار کاربران قرار گرفتند. به طور کلی تمامی توکن های غیرقابل تعویض بر پایه استاندارد ERC-721 بلاکچین اتریوم قرار می‎گیرند. با این حال در سال جاری و با هایپ شدن حوزه NFTها، این ارزها در بایننس اسمارت چین و با استاندارد BEP-721 نیز ارائه می‎شوند. به منظور مطالعه آموزش خرید NFT از بایننس به لینک مربوطه مراجعه کنید.

به علاوه موارد فوق استاندارد ERC-1155 نیز که توسط تیم انجین کوین ارائه شده است، به کاربران این اجازه را می‎دهد تا از یک آیتم خاص، چندین نسخه مشابه تولید کنند. مثلا فردی خانه مجازی خود را در یک بازی، با استفاده از توکن NFT خریداری کرده است. حال اگر این فرد بخواهد این خانه را به دوستان خود نیز ارائه دهد، می‎تواند با استفاده از این استاندارد از خانه خود چندین نسخه مشابه توسعه داده به آدرس کیف پول افراد ارسال نماید.

تاریخچه توکن های NFT

حوزه NFT در سال 2017 آغاز به فعالیت کرد. در آن زمان پروژه هایی مانند CryptoPunks و CryptoKitties بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفتند و از همان زمان نیز حوزه NFT به صنایع مختلف در دنیا معرفی شد. کریپتو پانک‎ها و کریپتو کیتن ها درواقع نوعی بازی محسوب می شوند. این پروژه ها در ابتدا رایگان عرضه می شدند اما با رشد تعداد کاربران، هم اکنون هرکدام از این توکن های NFT بین 60 تا 100 اتریوم ارزش دارند.

گزارش ها حاکی از آنند که حوزه NFT تاکنون بیش از 100 میلیون دلار توکن را به فروش رسانده است که تنها 1 میلیون دلار از این مقدار در ماه های اخیر ترید شده است. به طور کلی پروژه های کریپتو کیتیز و کریپتوپانک ها بر بستر اتریوم نمایانگر قابلیت های حوزه NFT بوده اند و امکان گسترش این عرصه را به توسعه دهندگان نشان دادند.

ویژگی های توکن های غیرقابل تعویض NFT

کمیابی:
یکی از ویژگی های بارز توکن  غیرمثلی کمیاب بودن آن هاست. با این وجود که توسعه دهندگان قادرند تا بی نهایت توکن NFT تولید کنند، ترجیح می‎دهند تا از قابلیت کمیاب بودن این عرصه استفاده کرده و مقدار محدودی از آن ها را منتشر نمایند.

منحصر به فرد:
توکن  غیرمثلی NFT می توانند به شدت منحصر به فرد باشند. به عنوان مثال توکنی که برای یک اثر هنری توسعه می یابد، با سایر آثار کاملا متفاوت است و از این رو می توان آن ها را خاص و منحصر به فرد دانست.

غیرقابل تقسیم به واحدهای کوچکتر:
از آنجایی که توکن  غیرمثلی نمایانگر یک کالا و یا پروژه دیجیتال هستند، مانند سایر ارزها ماند بیت کوین یا اتریوم قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر نیستند.

مالکیت تام:
تصور کنید که شما یک بازی کامپیوتر خریداری کرده اید. باوجود این که شما هزینه این بازی را پرداخت کرده اید اما مالک حقیقی آن نبوده و تنها حق استفاده از آن را دریافت کرده اید. یا یک مثال بهتر: نام کاربری و اکانت شما در اینستاگرام به شما تعلق نداشته و مالکیت آن در دست شرکت فیس بوک است. این درحالی است که بلاکچین با استفاده از قراردادهای هوشمند، کاربران را مالک حقیقی و تام توکن های NFT کرده و حق خرید و فروش را به کاربران ارائه می دهد.

قابل معامله:
توکن غیر مثلیNFT را می توان به راحتی و درست مانند سایر ارزهای دیجیتال خرید و فروش کرد و یا در کیف پول های دیجیتال ذخیره نمود.

کاربرد توکن غیرمثلی (NFT)

با استفاده از توکن های غیرقابل تعویض NFT می توان کالاهای متفاوت را توکنیزه کرده و بر روی بستر بلاکچین قرار داد. با این حال هم اکنون کالاها و حوزه هایی که با استفاده از تکنولوژی بلاکچین به توکن های NFT تبدیل می شوند شامل موارد زیر هستند:

NFT در حوزه موسیقی

از پروژه هایی که آثار هنری موسیقی خود را به NFT تبدیل کرده اند می توان به مینت بیس (Mintbase) و اینفی ان اف تی (InfiNFT) اشاره نمود.

هنر NFT چیست؟

از آثار و مجموعه های هنری که در قالب توکن های NFT ارائه می‎شوند می‎توان به پروژه های SuperRare، Async Art و Known Orgin اشاره نمود.

توکن غیرمثلی در حوزه واقعیت مجازی و یا همان VR

NFT در حوزه کالاهای لوکس

توکن NFT در حوزه املاک مجازی

هم اکنون پروژه  معروف دیسنترالند (Decentraland) در این حوزه فعالیت دارد.

NFT در حوزه بازی

از بازی های رایانه ای توکنیزه شده با NFT در متاورس می توان به Sorare و Gods Unchained اشاره کرد.

NFT در حوزه اسامی دامنه ها

می توان پروژه های Unstoppable Domains و Ethereum Name Service را در این دسته قرار داد.

NFT در حوزه هویت کاربران

یکی از مواردی که ممکن است در آینده بیشترین استفاده را در حوزه توکن های غیرقابل تعویض داشته باشد مسئله هویت کاربران است. درست مانند موارد دیگر، کاربران می‎توانند اطلاعات هویتی خود را توکنیزه کرده و از هویت خود محافظت کنند.

چگونه NFT بسازیم و بفروشیم؟

ایجاد و ساخت توکن‌ غیرمثلی ، چه به صورت GIF و چه به صورت یک تصویر، پروسه ساده‌ای است و به دانش بالایی از بازار ارزهای دیجیتال نیازی ندارد.
پیش از هرچیزی، ابتدا باید تصمیم بگیرید که قصد دارید توکن NFT خود را روی کدام بلاکچین منتشر کنید. گفتنی است که طیف وسیعی از شبکه‌های بلاکچینی دیگر نیز به طور فزاینده‌ای در حال کسب محبوبیت در این بازار هستند:

شبکه هوشمند بایننس(Binance Smart Chain)

فلو (Flow) متعلق به شرکت دپر لبز (Dapper Labs)

ترون (Tron)

ایاس (EOS)

پولکادات (Polkadot)

تزوس (Tezos)

کازماس (Cosmos)

وکس (WAX)

هر کدام از این بلاکچین‌‍‌های نام برده شده استاندارد توکن NFT، انواع کیف پول‌های ارز دیجیتال و بازارهای خرید و فروش مخصوص به خود را دارند.
به عنوان مثال، اگر توکن غیر قابل تعویض خود را روی شبکه بایننس اسمارت چین ایجاد کنید، تنها می‌توانید آن را در پلتفرم‌هایی که توسط شبکه هوشمند بایننس پشتیبانی می‌شوند، به فروش برسانید.
بلاکچین‌های بایننس و اتریوم بزرگترین بازارهای خرید و فروش NFT هستند. در ادامه ساخت NFT در انواع شبکه‌ انتقال ارز دیجیتال را آموزش خواهیم داد.

ساخت توکن غیرمثلی در شبکه اتریوم

بازارهای اصلی توکن NFT در بلاکچین اتریوم عبارتند از:

اوپن سی (Open Sea)
راریبل (Rarible)
مینت ابل (Mintable)

برای ساخت توکن NFT در بلاکچین اتریوم به موارد زیر نیاز دارید:

یک کیف پول اتریوم که از استاندارد ERC721 پشتیبانی می‎کند. مثل متامسک، تراست والت، کوین بیس والت
حدود 100 دلار اتریوم در کیف پول

زمانی که این موارد را در دست داشتید، به یک بازار برای ساخت و فروش توکن NFT خود نیاز دارید. پلتفرم‌های زیادی با محوریت NFT وجود دارند که به شما اجازه می‌دهند کیف پول خود را به آنها متصل کنید و تصویر یا فایل انتخابی را که می‌خواهید به NFT تبدیل شوند، بارگذاری نمایید.

ساخت NFT در بایننس

1- ساخت صفحه کاربری در بایننس و خرید ارز دیجیتال

پیش از شروع کار با توکن غیرمثلی، ابتدا باید یک حساب کاربری بایننس باز کنید. اگر پیش از شروع کار با NFT نیز حساب کاربری دارید دیگر نیازی به بازگشایی اکانت جدید ندارید. پس از باز کردن حساب، شما نیاز دارید تا به خرید ارز دیجیتال بپردازید. این ارزهای دیجیتال می‎توانند BNB و یا BUSD باشند.

2- ساخت توکن غیرمثلی 

بر روی گزینه Create در بازار NFT بایننس کلیک کنید. پس از این که عکس، ویدئو، موسیقی و یا فایل مورد نظر را آپلود کردید باید اطلاعات و جزییات توکن غیرمثلی خود را نیز وارد کنید. این اطلاعات می‏تواند شامل ساخت NFT به صورت تکی و یا به صورت مجموعه ای باشد.
پس از این که از داشتن میزان کافی BNB و یا  BUSD به منظور پرداخت کارمزد مطمئن شدید، گزینه Create را انتخاب کنید. به منظور مطالعه مقاله آموزش خرید و روش NFT در بایننس، به لینک بارگذاری شده مراجعه کنید.

هزینه ساخت توکن غیرمثلی (NFT)

هزینه ساخت NFT بستگی به هزینه گس اتریوم و یا کارمزد شبکه مورد نظر دارد، زمانی که شما یک اثر را در قالب NFT به فروش می‌گذارید تعداد زیادی سرور باید یک بلاک جدید را وارد زنجیره کنند. در نتیجه بابت این فعالیت از شما دستمزد می‌گیرند. هزینه کارمزد شبکه باتوجه به انتقال‌ها و فعالیت درون بلاکچین نوسان داشته و در برخی موارد به 200 دلار هزینه ساخت NFT هم می‎رسد.

ساخت توکن غیرمثلی (NFT) برای ایرانیان

تمام این پلتفرم‌ها از قوانین تحریم آمریکا تبعیت می‌کنند و از آنجایی که آمریکا ایران را در لیست کشورهای تحت تحریم خود قرار داده، بنابراین نمی‌توانیم از پلتفرم‌های ساخت و خرید و فروش NFT، با آی پی ایرانی استفاده کنیم. بنابراین برای استفاده از پلتفرم OpenSea باید با VPN یا VPS متصل شویم.
اگر با آی پی ایران به این گونه پلتفرم‌ها وصل شوید، اکانت شما را می‌بندند و تمام آثار شما را ضبط می‌کنند و نمی‌توانید به آنها دسترسی داشته باشید.

بازی‌های NFT

 CryptoPunks در حوزه NFT

بیشترین قیمت توکن های NFT مربوط به شخصیت Alien بستر هنری کریپتوپانک است. این شخصیت به شدت کمیاب است و هم اکنون با قیمت 605 اتر خرید و فروش می شود.

CryptoKitties در حوزه NFT

یکی از گرانترین NFTها مربوط به شخصیت Dragon بازی کریپتوکیتیز است. با استفاده از پلتفرم بازی کریپتوکیتیز کاربران می توانند این گربه های مجازی را پرورش داده و خرید و فروش‌کنند. شخصیت دراگون در این بازی با قیمت 600 اتر به فروش رسیده‌است.

Decentraland در حوزه NFT

در لیست گرانترین توکن‎های NFT، پروژه دیسنترالند قرار دارد. این پروژه یک پلتفرم VR بر بستر اتریوم است و کاربران می توانند در آن زمین و ملک های مجازی داشته باشند. از آنجایی که قطعات زمین این بازی به سرعت به فروش رسید، یکی از این زمین ها در نهایت به ارزش 514 اتر قیمت گذاری شد.

بازی Axie Infinity

اکسی اینفینیتی یک بازی برای کسب درآمد است که به کاربران خود پاداش می‌دهد. موجودات انیمیشنی به نام اکسی (Axie) که به عنوام پت از آن‌ها یاد می‌شود، در این بازی وجود دارند. مبارزات PVP مثل پرورش اکسی‌ها، فروش آن‌ها در فضای بازار رمزارزها و جمع‌آوری اکسی‌های مرغوب، همگی برای کسب درآمد توسط کاربران مناسب هستند.

خرید NFT

پیش از اینکه به آموزش کار با حوزه توکن غیرمثلی بپردازیم، بهتر است که با ریسک های سرمایه گذاری در آن آشنا شویم. یکی از بزرگنرین مشکلات فعلی در این عرصه، میزان کارمزد بالا در تراکنش های توکن های غیرقابل تعویض NFT است و از آنجایی که بیشتر این توکن ها بر بستر اتریوم قرار دارد، تراکنش های بالای این بلاکچین شامل حال NFT ها نیز می شود. یکی دیگر از مشکلات این حوزه تعداد کم کاربران آن است. این مسئله باعث می شود تا کاربران سرمایه گذار برای فروش توکن های خود به مشکل برخورد کنند چراکه ممکن است خریداری برای توکن  غیرمثلی وجود نداشته باشد.

بنابراین به خاطر داشته باشید تا پیش از تصمیم گیری برای سرمایه گذاری، تحقیقات لازم را به انجام رسانده و درگیر حباب پروژه های نوین نشوید.
حال به منظور فعالیت در حوزه توکن غیرمثلی مراحل زیر باید طی شوند:

1- انتخاب پروژه و ورود به وبسایت رسمی

از آنجایی که پروژه های توکن غیرمثلی NFT بایکدیگر تفاوت دارند، برخی در نسخه دسکتاپ مورد استفاده قرار گرفته و برخی دیگر به صورت اپلیکیشن ارائه می شوند. در این مرحله به خاطر داشته باشید که وبسایت و یا اپلیکیشن مورد نظر، نسخه اصلی باشد.

2- نصب کیف پول سازگار با توکن غیرمثلی

پروژه های متفاوت توکن غیرمثلی ممکن است به کیف پول های خاص خود نیازمند باشند، با این حال از آنجایی که اکثریت این پروژه ها وب بیس بوده و بر روی بلاکچین اتریوم قرار می گیرند، کیف پول متامسک، برای اکثر توکن‎های این عرصه مناسب است.

3- واریز اتریوم به کیف پول

برای خرید و سرمایه گذاری بر روی توکن های NFT، باید به کیف پول خود که ترجیحا کیف پول مبتنی بر وب متامسک است، عمل واریز اتر را انجام داده و با اتصال کیف پول به وبسایت مورد نظر، توکن های منحصر به فرد را خریداری و ذخیره کنید.

آینده توکن  غیرمثلی

تعداد کاربران بازار NFT هنوز بسیار کم است و این ارزهای دیجیتال هنوز کاربرد واقعی خود را نشان نداده اند. با این حال با گذر زمان می‎توان این انتظار را داشت که از بازارهای توکن غیرمثلی بتوان در صنایع گوناگون استفاده کرد. در نهایت به خاطر داشته باشید که تحقیقات لازم را به انجام برسانید و از ریسک های این حوزه چشم پوشی نکنید.