ارزش ذاتی و پشتوانه بیت کوین چیست؟

به احتمال خیلی زیاد در برخورد با مفاهیم اولیه بازار ارزهای دیجیتال و نحوه کارکرد بیت کوین، این سوال برایتان پیش آمده‌است که پشتوانه بیت کوین چیست؟! خب اگر جواب این سوال را نمی دانید به هیچ وجه نگران نباشید، چرا که حتی بسیاری از افرادی که سرمایه گذاری خود را بر روی بیت کوین آغاز کرده‌اند نیز نمی دانند که ارزش این رمز ارز از کجا می آید. و اما جواب این است که بیت کوین درست مانند سایر ارزهای رایج مانند دلار و یورو، هیچ پشتوانه‌ای ندارد.

پیشنهاد ما این است که پیش از مطالعه این مقاله، به مقاله بیت کوین چیست نسز نگاهی بیاندازید.

 با نگاهی بر تاریخچه پول در می یابیم که تا تاریخ 15 آگوست سال 1971 پشتوانه بیشتر ارزها، کالاهای ارزشمندی چون طلا و نقره بودند. همینطور پیش از اختراع پول کاغذی نیز همین کالاهای ارزشمند نقش پول را داشتند و به صورت مستقیم معامله می  شدند. اما پس از جنگ جهانی دوم  تا سال 1971، بیشتر کشورهای جهان تحت قرارداد Breeton Woods سنگ ارزشمند طلا را پشتوانه ارز خود قرار دادند.

توافقنامه Breeton Woods و پایان ارزهای با پشتوانه

 برای درک سیستم فعلی ابتدا باید سیستم قدیمی را به خوبی درک کنیم. بر اساس سیستم بریتون وودز، بانک های مرکزی کشورهای مختلف قادر بوئند تا طلا را با یکدیگر مبادله کرده و پول رایج کشور خود را بر این اساس ارزش گذاری کنند. این بدان معناست که ارزش پول این کشورها به میزان طلای موجود در خزانه شان بستگی داشت و همچنین طلای موجود در هر کشور، نسبت قیمت ارزهای مختلف را به یکدیگر تعیین می کرد.

 حال هدف از طراحی قرارداد بریتون وودز کاهش نوسانات ارزها در سال های 1920 تا 1930 بود. در طی این سالها ارزهای کشورها به صورت غیر قابل کنترلی حرکت می کردند. این نوسانات در نهایت باعث رکود اقتصادی بین المللی و جنگ جهانی دوم شد. پس از بسته شدن این توافقنامه که به مدت 40 سال به طول انجامید، شرایط به صورت چشمگیری بهبود یافت و ارزش پول کشور ها به ثبات رسید. اما مدتی نگذشت که ناکارآمد بودن بریتون وودز نیز کم کم ظهور کرد.

پایان Breeton Woods و آغاز ارزهای بی‌پشتوانه (ارز فیات)

همانطور که گفته شد توافقنامه بریتون وودز موفق شد تا پس از جنگ جهانی دوم، ثبات را به ارز کشورها بازگرداند. با این وجود پس از سال 1960، ایرادات این قرارداد باعث ایجاد گسل‌های اقتصادی متعددی شد. یکی از این مشکلات این بود که در آن زمان ارزش دلار آمریکا به قدری زیاد شد که تجارت‌های بین المللی به شدت کاهش یافت. به همین دلیل کشورهای دیگر یکی پس از دیگری از این قرارداد خارج شده و شروع به استفاده از ارز فیات کردند.

اساسا ارز فیات یک ارز شناور و بی پشتوانه است. این ارز، ارزش خود را صرفا از اعتبار دولتی می گیرد که آن را چاپ و توزیع می کند. پیش از رایج شدن ارز فیات، اکثر ارزها پشتوانه ای از طلا داشتند. حال با اینکه در آن زمان مبادله دلار با طلا بسیار محدود بود، اما در تئوری تمام دلارهای موجود، با همام میزان طلا پشتیبانی می شدند. اما امروز دیگر دلار پشتوانه ای به نام طلا ندارد. این بدان معناست که شما می توانید با دلار خود طلا بخرید اما ارزش این دو دیگر به هم وابسته نیست.

تفاوت پشتوانه بیت کوین با ارز فیات

درست مانند یورو و دلار امروزی، بیت کوین نیز می تواند نوعی از فیات محسوب شود. چرا که تمام این ارزهای بالا مجازند که در بازار گردش کنند. در نتیجه، ارزش خود را نیز از بازارشان و میزان عرضه و تقاضایشان دریافت می‌کنند. بنابراین، تمام ارزهای امروزی ارزش خود را از میزان تقاضا در بازار دریافت می کنند. اما برخلاف ارزهای سنتی فیات، بیت کوین دارای خصوصیاتی است که می تواند به صورت بالقوه ایرادات این ارزها را پوشش دهد.

همانطور که ذکر کردیم، ارزهای فیات بدون پشتوانه هستند. بدون پشتوانه بودن ارزهای فیات نیز بدین معنی است که این ارزها در صورت بروز هر مشکلی و گاها به صورت بی‌رویه چاپ شده و وارد بازار می شوند. این درحالی است که برای به دست آوردن بیت کوین، هر فرد استخراج کننده باید وقت، پول و انرژی صرف کرده و بیت کوین را وارد چرخه بازار کند. این یعنی، پشتوانه بیت کوین واقعا وجود دارد. به همین ترتیب یکی از دلایل افزایش قیمت بیت کوین نیز افزایش سختی شبکه و مقدار برق مصرفی است.

حال اگر مایلید در رابطه با استخراج بیت کوین بیشتر بدانید، بر روی لینک مقاله کلیک کنید.

از طرف دیگر، از آنجایی که مقدار ارزهای فیات نامشخص و یا به عبارتی بی نهایت است، هنگامی که دولت ها تصمیم به چاپ پول می گیرند، درواقع با افزایش عرضه آن، ارزش ارز خود را کاهش می دهند. اما در مورد بیت کوین این امر صادق نیست. چرا که همانطور که می دانید، تعداد کل بیت کوین های دنیا 21 میلیون عدد بوده و این مقدار تحت هیچ شرایطی افزایش نخواهد یافت. پس در نتیجه، وقتی که یک بیت کوین جدید ماین و یا استخراج می شود، در واقع عرضه آن کاهش می‌یابد و قیمت آن نیز به تبع بالا می رود. به علاوه از آنجایی که بیت کوین تحت حمایت یک سیستم غیرمتمرکز است، هیچ دولت و سازمانی نمی تواند در میزان عرضه و تقاضای آن دست داشته باشد.

پشتوانه ارزها همان باور ماست!

پس از اتمام توافق نامه بریتون وودز، این اصل که کالاها پشتوانه ارزها باشند بی معنی شد. بلکه آنچه که امروزه به هر نوع پولی یک ارزش می دهد چیزی نیست به جز درک عمومی و سیاست‌های اقتصادی. پس پول دارای ارزش است چون که ما معتقدیم که پول ارزشمند است. این امر درمورد تمام پول‌هایی که می شناسیم صادق است، حتی برای بیت کوین.

ما می توانیم با پول کالا بخریم. امروز هم اکثر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بیت کوین را به عنوان روش پرداختی قبول دارند. اما دانستن این موضوع چرا مهم است؟ به این دلیل که برای ارزیابی یک ارز جدید فاکتورهایی همچون امکان خرید کالا، خدمات آن ارز، میزان پذیرش عمومی، تاریخچه و دلیل تولید و همچنین بزرگی جامعه برای آن ارز بررسی می شود.

با همه این‌ها بیشتر مردم به دلیل نوسانات بیت کوین، بیشتر از اینکه به آن به چشم یک نوع پول نگاه کنند؛ آن را به عنوان یک سرمایه گذاری قبول دارند. اما با قطعیت می توان گفت که این امر صحیح نیست. به عنوان مثال قیمت پوند کشور انگلیس پس از رای گیری Brexit به صورت چشمگیری ارزش خود را از دست داد. با نگاهی بر کشورهایی همچون زیمباوه و ونزوئلا نیز این امر روشن می شود که دولت ها با چاپ پول، چگونه اقتصاد خود را تخریب می کنند.